O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti musiqiy ta’lim yo’nalishi musiqa o’qitish metodikasi va xalq cholg’u asboblari kafedrasi mavzu

UMUMIY XULOSALAR

Ta’lim va tarbiyaning barcha sohalarida, insoniyat taraqqiyoti mobaynida to’plangan bilim, tajribalar, nazariy va amaliy ishlar muhim o’rin tutadi. Bu borada nazariya amaliyoti bilan bog’lanadi, uni hayotga tadbiq etishning usul va shakllari doimiy ravishda shakllanib, rivojlanib takomillashib boradi. Bularning barchasi bir – biri bilan shu qadar bog’liqki, busiz aniq yo’nalishdagi hyech bir taraqqiyotni to’liq tasavvur etish mumkin emas.

Musiqa ta’limi va tarbiyasining ham o’zining nazariy, amaliy. Pedagogik, psixologik va metodik asoslariga egaligi va bular o’z navbatida rivojlanib, shakllanib, davr ruhi, talabiga moslashib kelayotganligini mazmun va mohiyati ham shundadir. Biz mazkur ilmiy – tadqiqot ishimizni bajarish davomida bir qator muammolarga duch keldik va bu o’rinda mavzuga daxldor manbalarni kamligi asosiy sabablardan bo’ldi.

• 
  Musiqa o’qitish metodikasi, xususan, o’zbek manbalarida xor bilan ishlash amaliyotiga oid uslubiy manbalarni tanqisligi;
  

• 
  Maktablarda musiqa darslarini zarur saviyada o’tilmasligi;
  

• 
  Musiqa o’qituvchilari vokal – xor tarbiyasi bo’yicha bilim va malakalarini talab darajasida emasligi;
  

48

• 
  Makktablarda musiqa darslarini zamon talablari darajasida tashkil etish uchun zarur shart – sharoit va jihozlarni yetishmasligi;
  

Shulardan kelib chiqib birinchi navbatda quyidagi ishlarni amalga oshirish zarur deb hisoblaymiz:

0. 
   Birinchi navbatda musiqa o’qituvchilarini xor mashg’ulotlarini to’g’ri tashkil etish, o’quvchilarni jamoaviy (xor) ijrochilikka tayyorlab borishda vokal ishlarini talab darajasida yo’lga qo’yishlariga e’tiborni
   

qaratish;

2. O’quvchilar ovoz xususiyatlarini uning nozik tuzilishi xususiyatlarini, tez o’zgarib turishini nazarda tutgan holda bo’lajak musiqa o’qituvchilari uchun alohida dasturlashtirilgan bilimlar bilan qurollantirish;

3. Jamoaviy qo’shiq kuylash jarayonida vokal kuylash malakalari va ko’nikmalarini to’g’ri shakllantirish uchun o’ziga xos samarali ish shakl va usullarini takomillashgan variantlarini ishlab chiqish;

4. 
   O’quvchilarning umumiy musiqiy va musiqiy – nazariy bilim va malakalariga tayangan holda ish tutish kelgusida ularni san’at sohasida yetuk insonlar bo’lib yetishuvlarida muhim ta’sir ko’rsatishini inobatga olgan holda ish tutish lozim.
   

49