O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi ajiniyoz nomidagi nukus davlat pedagogika instituti ellikqal’a pedagogika fakulteti

Tarixiy ma’lumotlar : Turli fizik jarayonlarga bog;liq masalalarni hal qilishda ko’rsatkichli tenglamalar yechishga to’g’ri keladi.

Masalan ,radioaktiv yemirilish ushbu m(t) =m₀ formula bilan ifodalanadi. Bunda m(t) va m₀ –radioaktiv moddaning mos ravishda t vaqt momentidagi va boshlang’ich t=0 vaqt momentidagi massasi, T- yarim emirilish davri (modda dastlabki miqdorining ikki marta kamayishgacha o’tgan vaqt oralig’i).

Havo bosimining ko’tarilishi balandligiga bog’liq ravishda o’zgarish ,cho’lg’amga o’zgarmas kuchlanishni ulangandagi o’zinduksiya toki kabi hodisalar ham ko’rsatkichli funksiya orqali ifodalanadi.

5- eslatma : y=a^x funksiyada a>0 va a deyiladi,chunki a=1 bo’lganda a^x daraja x ning har bir qiymatiga ham 1 ga teng bo’lar edi va bu holda y o’zgaruvchi x ga bog’liq bo’lmas edi.

Agar a< 0 bo’lganda,a^x daraja x ning ko’p qiymatlarida ham 1 ga teng bo’lar edi va bu holda y o’zgaruvchi x ga bog’liq bo’lmas edi. a<0 bo’lganda,a^x daraja x ning ko’p qiymatlarida haqiqiy son bo’lmas edi.

Masalan : a=-4 va x= bo’lganda, a^x daraja ga aylanar edi,bu esa mavhum ifoda bo’ladi