O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. A. Ikramov, G. N. Davranova, A. A. Ikramova

Yaponiyada bolalar yaslilari.
Bolani maktabgacha tarbiya muassasiga 
joylashtirish masalasini, qanday muassasa (davlatga qarashli yoki hususiy) 
bo‘lishidan qat’iy nazar, munitsipalitet hal qiladi. Meriyaga (shahar xokimiyatiga) 
murojaat qilgan otaonalarga bolalar bog‘chalari (yaslilar) qaerda joylashganligi 
ko‘rsatilgan atlas beriladi. Bu atlasda u yerga boruvchi sxema, maktabgacha tarbiya 
muassasidagi joylar soni ko‘rsatilgan. Ota-onalar avvalroq bolalar bog‘chasiga 
borishlari, tarbiyachilar bilan suhbatlashishlari va ularga yoqqan bog‘chani 
tanlashlari mumkin, lekin hal qiluvchi natijani munitsipalitet belgilaydi va bo‘sh 
o‘rin bo‘lsa ota-onalarga bolani bog‘chaga (yasliga) borish uchun ruhsat beradi. 
Bolani bog‘chaga yilning barcha oyidan olib borish mumkin, lekin bo‘sh o‘rinlar 
soni 1 aprelga kelib ko‘payadi chunki shu paytda o‘quv yili boshlanib bog‘chalarni 
bitiruvchi bolalarning bir qismi boshlang‘ich maktabga yo‘l oladilar.
Yaponiyaning maktabgacha tarbiya tizimiga quyidagi turdagi muassasalar 
kiradi: 
 – davlatga, munitsipalitetga, prefekturaga tegishli; 
 – xususiy.
Shuningdek maktablar va institutlar qoshida ham bolalar bog‘chalari mavjud. 
Ya’ni bolalar uchun bog‘cha yoshidanoq uning kelajakdagi o‘qish jarayoni 
belgilanadi. Bunday ixtisoslashtirilgan bolalar bog‘cha tarbiyalanuvchisi kelajakda 
tegishli nufuzli maktabga keyinroq esa universitetga kirish imkoniyatiga ega bo‘ladi. 
Farzandining porloq kelajagini shakllantirishda ota-onalar maktabgacha va ta’lim 
muassasalarni tanlashga mantiqiy siyosat bilan yondashadilar. Bu jarayon bolani 
nufuzli bolalar bog‘chasiga keyin boshlang‘ich so‘ngra eng yaxshi o‘rta maktabga 
joylashtirish bilan boshlanadi va bola katta bo‘lguncha davom etadi. Natijada bola 
munosib kasb egasi bo‘lishi va shunga mos ish haqi olishi uchun ota-otanar bola 
tug‘ilishidan boshlab uning ta’lim olishiga katta mablag‘ sarflashlari kerak. Agar 
oila biror bir sabab bilan bolani bolalar bog‘chasiga olib bormasa, unda onaning o‘zi 
uni maktabga tayyorlash uchun hamma kerakli bilimni o‘rgatishi lozim.
Yaponiyaning maktabgacha ta’lim tizimining 80 foizini xususiy bolalar 
bog‘chalari va bolaga qarash markazlari tashkil etadi. Davlatga tegishli va hususiy 
bog‘chalar o‘rtasidagi farq katta emas. Ta’lim berish jarayonining tizimi va 

---

65 
yondashish ikkala turdagi muassasalarda ham 2006 yilda qabul qilingan