O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi a. T. G’ofurov, S. S. Fayzullayev u. E. Raxmatov g enetika dan m a sa la va


§. Diduragaylarda belgilarning irsiylanishi



Download 3,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet55/65
Sana07.07.2022
Hajmi3,81 Mb.
#752879
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   65
Bog'liq
Genetikadan masalalar

5§. Diduragaylarda belgilarning irsiylanishi.
Gametalar olish tartibi
1. a) AABB b) AaBB v) aaBB g) AABb

A

A
AB 
A B a B
aB 
AB Ab
109


d) AaBb 
e) Aabb 
i) aabb
/ T
\ \
 
A ' i
AB Ab aB ab 
Ab ab 
ab
2. a) noksimon qizil; 
b) yumaloq qizil; 
aaBb 
AaBb
g) noksimon qizil; 
d) yumaloq qizil;
aaBB 
AABb
j) yumaloq sariq; 
z) noksimon sariq
Aabb
aabb
3. a) Pgen 
SSyy X ssYY 
gameta 
Sy 
sY
b) 
P gen Ss Yy
/1
\\ 
gameta SY Sy sY sy
X
ssYY
i
sY
v) Pgen SSYY x ssyy

I
SY 
sy
4. chek-magan chek-magan
sariq 
sariq
a) SsYY 

SSYy;
5. a) fen 
ko’r 
ko’r
Pgen 
aaBB X aaBB

i
gameta 
aB 
aB
fen 
ko’r 
F,gen 
aaBB
b) fen 
Pgen
gameta
fen 
F, gen
ko’r 
ko’r 
aaBB X AAbb

1
aB 
Ab
normal
AaBb
6. fen normal quloq, 
normal quloq,
Pgen to ’lqinsimon sochli 
silliq sochli
AaBb 

Aabb
/ J\\ 
A
gameta AB Ab aB ab 
Ab ab
no
v) yumaloq qizil;
AaBB
e) yumaloq sariq; 
Aabb
chek-magan chek-gan 
sariq 
sariq
b) SsYy x ssYY.


0
\
AB
Ab
aB
ab
Ab
normal quloq, to ’l- 
qinsimon sochli 
AABb
normal quloq, 
silliq sochli
AAbb
normal quloq, 
to’lqinsimon sochli 
AaBb
normal quloq, 
silliq sochli
Aabb
ab
normal quloq, 
to ’lqinsimon 
sochli 
AaBb
normal quloq, 
silliq sochli
Aabb
kar quloq, 
to ’lqinsimon sochli 
aaBb
kar quloq, 
silliq sochli
aabb
7.fen 
cheklanmagan sariq 
cheklangan och sariq
P gen 
SsYy 
ssyy
/ U
\
1
gameta 
SY Sy sY sy 
sy
sy
SY
cheklanmagan sariq 
SsYy
sy
cheklanmagan och sariq
Ssyy
sY
cheklangan sariq 
ssYy
sy
cheklangan och sariq 
ssyy
8. fen 
uzun poya, oq gul 
kalta poya, qizil gul 
Pgen 
AAbb 

aaBB

i
gameta Ab 
aB
fen 
qizil gul, uzun poya 
qizil gul, uzun poya
Figen 
AaBb 

AaBb
/ u \
/ n \
AB Ab aB ab 
AB Ab aB ab
AB
Ab
aB
ab
AH
AABB u. q.
AABb u. q.
AaBB u. q.
AaBb u. q.
Ab
AABb u. q.
AAbb u. oq.
AaBb u. q.
Aabb u. oq
aB
AaBB u. q.
AaBbu. q.
aaBB k. q.
aaBbk. q.
ab
AaBb u. q.
Aabb u. oq
aaBb k. q.
aabb k. oq
Eslatma: u. q.—uzun poyali, qizil gultojibargli; u. oq—uzun 
poyali, oq gultojibargli k. q. — kalta poyali, qizil gultojibargli:
m


k. oq— kalta poyali, oq gultojibargli.
a) bir xil genotip; b) 4 xil gameta; v) 405 tasi; g) 135 tasi.
9. fen yumaloq chipor 
uzunchoq yashil 
Pgen 
AAbb 

aaBB

1
gameta 
Ab 
aB
fen yumaloq yashil 
yumaloq yashil 
Fjgen 
AaBb 

AaBb
gameta AE^
a
I A
b
^ab 
A ^ /lb a B a b
AB
Ab
aB
ab
AB
AABB yu. ya.
AABb yu. ya.
AaBB yu. ya.
AaBb yu. ya.
Ab
AABb yu. ya
AAbb yu. ch.
AaBb yu. ya.
Aabb yu.ch.
aB
AaBB yu. ya.
AaBb yu. ya.
aaBB u. ya.
aaBb u. ya.
ab
AaBb yu. ya.
Aabb yu. ch.
aaBb u. ya
aabb u. ch.
Eslatma: yu. ya. — yumaloq yashil; yu. ch. — yumaloq chipor, u. ya. -
uzunchoq yashil; u. ch.— uzunchoq chipor.
b) F2 da 4 xil; v) 540 ta, 60 ta.
10. Ayolning genotipi masala shartidan ma’lum— aaBB.
I variant 
II variant
fen 
normal 
uzoqni ko’ra olmay- 
normal 
uzoqni ko’ra ol- 

o’naqay 
digan chapaqay 
o ’naqay 
maydigan chapaqay 
gen 
aaBB 

AAbb 
aaBB 
Aabb



A
gameta aB 
Ab 
aB 
Ab 
ab
fen 
uz.ni ko’ra olmaydigan uz.ni ko’ra ol maydigan 
normal ko’zli 
F| 
o ’naqay 
o’naqay 
o’naqay
gen 
AaBb 
AaBb 
aaBb
a) ikki xil; b) AaBb, aaBb; v )4 ta s i;g ) I — hammasi, I I — 4 tasi.
11.a ) fen oq gardishsimon 
sariq yumaloq 
Pgen 
BbDd 

bbdd
/ i \ \
*
gameta BD Bd bD bd 
bd
fen oq gardish- 
F] 
simón 
gen 
BbDd
oq
yumaloq
Bbdd
sariq
gardishsimon
bbDd
sariq
yumaloq
bbdd
112


b) fen 
oq gardishsimon 
oq yumaloq 
Pgen 
BbDD 

Bbdd
A
A
gamega 
BD bD 
Bd bd 
fen oq gardish- 
oq gardish- oq gardish­
simon 
simón 
simon 
Figen 
BBDd 
BbDd 
BbDd
sariq gardish­
simon 
bbDd
v) fen 
oq yumaloq 
sariq gardishsimon 
Pgen 
Bbdd 

bbDd
A
A
gameta 
Bd bd 
bD bd
fen oq gardishsimon oq yumaloq sariq gardishsimon sariq yumaloq 
F,gen 
BbDd 
Bbdd 
bbDd 
bbdd
12.
sariq tekis sariq tekis yashil tekis 
AABB 
AaBb 
aaBB
ï sariq bujur 
AAbb
sariq tekis 
AABb
13. P AaBb 

sariq tekis 
F, 
AaBb
aabb
sariq bujur yashil tekis 
Aabb 
aaBb
yashil bujur 
aabb
14. sariq bujur 

Aabb
yashil tekis 
aaBb
sariq tekis yashil tekis 
sariq bujur 
yashil bujur 
F, 
AaBb 
aaBb 
Aabb 
aabb
15. oq yumaloq 
AaBb 
>
oq yumaloq 
AaBb
S
\
AB
Ab
aB
ab
AB
oq yumaloq 
AABB
AABb
AaBB
AaBb
Ab
AABb
AAbb
AaBb
Aabb
aB
AaBB
AaBb
aaBB
aaBb
ab
AaBb
oq yumoloq 
Aabb
sariq yumoloq 
aaBb
sariq
uzunchoq
aabb
Qolganlari unib chiqsa oq uzunchoq sariq yumaloq bo’ladi.
16
.
silliq qizil 
AaBb
silliq qizil 

AaBb


silliq qizil
tukli qizil
tukli sariq
17. yashil ko’zi bor 
sariq ko’zi yo’q
AaBb 

aabb
AaBb yashil ko’zi bor 
Aabb yashil ko’zi yo’q 
aaBb sariq ko’zi bor 
aabb sariq ko’zi y o ’q
18.qizil ko’p uyali 
qizil 
2
uyali 
Aabb 

AaBb
9
6
.. \
AB
Ab
aB
¡ 
ab
I
Ab
AABb 22
AAbb 19
AaBb
Aabb
ab
AaBb
Aabb
aaBb 
21
1 aabb 23
A - qizil; aa - sariq; В - 2 uyali; b - ko’p uyali
6§. Diduragaylarda olingan natijani matematik statistik usulda
o ’rganish
1
.
Ma’lumotlar
Organizmlar soni
yumaloq
yashil
yumaloq
chipor
uzunchoq
yashil
uzunchoq
chipor
jami
Olingan (p)
57
51
49
53
210
Kutilgan nisbat
l
1
1
1
4
Nazariy jihatdan kutilgan (q)
52,5
52,5
52,5
52,5
210
Farq — d
+4,5
-1,5
-3,5
+0,5

d2— farqning kvadrati 
—----- nisbat
2025
2,25
12,25
0,25
-
я
0,39
0,04
0,23
0,01
x
2

0,67
Olingan 
X
2
ning qiymati Fisher jadvalidagi qiymat — 7,81 dan kichik 
—0 ,6 7 < 7 ,8 1 . Demak, ilgari surilgan nisbat — 1:1:1:1 Fb da olingan 
natijagamos.
114


2
.
M a’lumotlar
Organizmlar soni
P
u
sh
ti
m
o
’y
lo
v
c
h
a
si
b
o
r
O
q
m
o
’y
lo
v
c
h
a
si
b
o
r
P
u
sh
ti
m
o
’y
lo
v
c
h
a
si
y
o
’q
O
q
m
o
’y
lo
v
c
h
a
si
y
o
’q
jami
Olingan (p)
11
16
18
13
58
Kutilgan nisbat
1
1
1
1
4
Nazariy jihatdan kutilgan (q)
14,5
14,5
14,5
14,5
58
Farq — d
-3,5
+ 1,5
+3,5
1,5

d2— farqning kvadrati
12,25
2,25
12,25
2,25

------ nisbat
9
0,84
0,16
0,84
0,16
x
2
=
2,0
Olingan x
2
ning qiymati Fisher jadvaJidagi qiymat — 7,81 dan 
kichik —2,00 < 7,81. Demak, ilgari surilgan nisbat — 1:
1
:1:1 Fb da 
olingan natijaga mos keladi.
3.
M a’lumot
Organizmlar soni
sariq
tekis
sa
riq
b
uj
ur
y
a
sh
il
te
k
is
y
a
sh
il
buju
r
jami
Olingan (p)
264
e i 
'78
29
432
Kutilgan nisbat
9
3
3
1
16
Nazariy jihatdan kutilgan (q)
243
81
81
27
432
Farq — d
+21
-20
—3
+2

d2— farqning kvadrati
441
400
9
4

------ nisbat
1,81
4,49
0,110
0,15
x2= 7,01
x
2
ning qiymati Fisher jadvali qiymatidan kichik — 7,01 <7,81. Demak, 
tajribada (95% ehtimollikda) 9:3:3:1 nisbat kuzatiladi.
115


4
.
Organizmlar soni
M a’lumotlar
sariq
tekis
sariq
burishgan
yashil
tekis
yashil
burishgan
jami
Olingan (p)
318
102
108
32
560
Kutilgan nisbat
9
3
3
1
16
Nazariy 
jihatdan 
kutilgan (q)
315
105
105
35
560
Farq — d
+3
-3
+3
-3
.
d2— farqning kvadrati
9
9
9
9
-
------ nisbat
1
0,03
0,008
0,008
0,25
x
2
= 0,280
x
2
qiymati Fisher jadvali qiymatidan kichik 0,280<781. 
Demak, tajriba (95% extimollikda) 9:3:3:1 nisbatgamos.
5.
M a’lumotlar
Bug’doylar soni
Jami
qizil
qiltiqsiz
qizil
qiltiqli
oq
qiltiqsiz
oq qiltiqli
Olingan (p)
1028
375
274
130
1808
Kutilgan nisbat
9
3
3
1
16
Nazariy jihatdan
kutilgan - (q)
1017
339
339
113
1808
Farq - d
+11
+36
-65
+ 17
-
d
2
farqning kvadrati
121
1296
4225
289
-
- — nisbat
q
0,1
3,82
12,4
2,5
x2=17,8
x
2
ning qiymati Fisher jadvaldagi qiymatidan katta-17,8.
Demak tajribada 0,5 % ehtimollikda9:3:3:l nisbatga mos kelmaydi.
7§. Poliduragaylarda belgilarning avloddan-avlodga
berilishi
1.a) AABBCC: 
b) AaBBCC; 
v) AABbCC;

/ \
/ \
gameta 
ABC 
ABC aBC 
ABC AbC
li ó


g)AaBbCC 
d) AaBBCc

Download 3,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   65




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish