O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi a. U. Samadov, D. B. Xoliqulov, M. S. Saidova

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS 
TA’LIM VAZIRLIGI 
 
A.U. SAMADOV, D.B. XOLIQULOV, M.S. SAIDOVA 
 
 
 
 
МЕТАLLAR RESIKLINGI 
O’zbekiston Respublikasi
 
oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi 
tomonidan oliy o’quv yurtlari “5310300 - Metallurgiya” ta’lim
yo‘nalishi talabalari uchun darslik sifatida tavsiya etilgan 
Toshkent - 2020 

---

2 
UDK 669. 02
Samadov A.U., Xoliqulov D.B., Saidova M.S. Metallar resiklingi.
Darslik. – T.: 2020. – 240 b.
“Metallar resiklingi” dаrsligidа xalq xo‘jaligida temir-tersaklarni hosil 
bo‘lish 
manbalari, 
ishlatilishi, 
temir-tersak 
va 
chiqindilarning 
klassifikatsiyasi, metall temir-tersaklari va ularning chiqindilarini qayta 
ishlash, gidrometallurgik va pirometallurgik ishlov berish istiqbollari va 
rivojlanishi, hamdo‘stlik va horijiy davlatlarda qayta ishlanadigan 
metallarning rivojlanishi, metall chiqindilarini ishlab chiqarishda ekologiya 
asoslari to‘g‘risida batafsil tushunchalar berilgan. 
Shu soha talabalari, magistrlari, kasb-hunar kollejlari talabalari va ilmiy – 
tekshirish hamda sanoat korxonalarida faoliyat yuritayotgan muxandis – 
texnik xodimlarga foydali bo‘lishi mumkin.
Taqrizchilar: 
B.R.Ro‘ziyev – TKTI, Silikat materiallar va kamyob, nodir metallar 
texnologiyasi kafedrasi dosenti; 
A.A. Yusupxodjayev – “Metallurgiya” kafedrasi professori.
 
 
 

---

3 
Annotasiya 
Metallar resiklingi darsligida, xalq xo‘jaligida qora va rangli metall parchalari 
va temir-tersaklarini qayta ishlash va tayyorlash tahlil qilingan. Qora va rangli 
metall parchalari va chiqindilari alyuminiy, mis, nikel, qo‘rg‘oshin, qalay, temir va 
ularning qotishmalarini qayta ishlash, gidrometallurgik va pirometallurgik ishlov
berish istiqbollari ularni texnik iqtisodiy jarayonlari o‘rganilgan. Rangli va qora 
metall temir-tersak va chiqindilarining mehnat faoliyatini muhofaza qilish va 
korxonalarda suv ta’minotini yopiq siklini tashkil qilish ko‘rib chiqilgan.