O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim va zirligi

Elektromagnit qurilmalar va ularni qo’llanilishi.

Magnit zanjirlar ko’pchilik mashinalar, apparatlar, elektromagnit asboblar va o’lchash texnikasi xamda avtomatika qurilmalarining asosini tashkil qiladi. Masalan, quyidagi rasmda kuchli magnitaviy maydon manbayi xisoblangan va tez- tez uchrab turadigan o’zgarmas tok elektromagniti ko’rsatilgan. Bunda elektromagni taviy energiya mexanikaviy energiyaga va energiyaning boshqa ko’rinishlariga xamda teskarisiga almashinadi. Masalan, o’zgarmas tok sinxron mashinasining rotori chulg’amidan tok o’tganda o’zgarmas“N-S”qutbli magnit maydoni xosil bo’ladi. Bu magnit maydonning kuch chiziqlari rotor va statorning (A.V.S. chulg’amlarini xam kesib o’tib) po’lat o’zaklari orqali tutashadi. Rotor ma’lum ω burchak tezlik bilan aylanganda statorning chulg’amlarida ω chastotali o’zgaruvchan E YU K induksiyalanadi. O’zgarmas tokning elektromagnitaviy maydonidan po’lat buyum va metall siniqlarini tashishda ishlatiladigan ko’targich elektromagnitlar qurishda foydalanilishini misol tariqasida ko’rsatish mumkin.




7.1-rasm. Sinxron mashina magnit oqimlari.

2.