O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim

nima
desa ham,
nima
qilsa ham,
hammasiga 
 
“barakalla” der edim. (Ibrohim Jo„ra, “Onamning hikoyalari”, 15-bet) 
To„ldiruvchi ergash gap tarkibidagi nisbiy so„zbosh kelishikdagi belgi-
xususiyat bildiruvchi so„roq olmoshi + son + egalik qo„shimchasi, ya'ni
birikmabilan, bosh gap tarkibidagi nisbiy so„z esa tushum kelishigidagi
ko„rsatish olmoshi bilanifodalanadi. 
Masalan,
Qaysi biringiz
o„z viloyatingizni yaxshi idora qila olsangiz,
o„shani 
 taxt vorisi qilib tayinlayman. (Ibrohim Jo„ra “Onamning hikoyalari”,
26-bet) 
To„ldiruvchi ergash gap tarkibidagi nisbiy so„z gumon olmoshi bilan,
bosh gap tarkibidagi nisbiy so„z esa qo„shma ko„rsatish olmoshi bilan
ifodalanadi. 
Masalan,
Agar uyga
birorta
martabali mehmonlar kelsa,
ana o„shalarga

qo„yning eng yaxshi joylaridan olib kel. (Ibrohim Jo„ra “Onamning
hikoyalari”, 6-bet) 
 
 
II BOB. 

---

41 
 NISBIY SO‘ZLAR YORDAMIDA BOG‘LANGAN ANIQLOVCHI 
ERGASH GAPLI QO‘SHMA GAPLARNING XUSUSIYATLARI 
 
Aniqlovchi ergash gap bosh gapda aniqlovchi vazifasida kelgan
olmoshni izohlaydi.Aniqlovchi ergash gap bosh gap bilan birgalikda
aniqlovchi ergash gapli qo‘shma gap
28
deb yuritiladi. 
Masalan,
Rezinka oftobda kuyganda
qanaqa
hid chiqarsa, bora-bora
atrofni
shunday
hid qoplab oldi. (X. To„xtaboyev “Shirin qovunlar
mamlakati”, 18-bet) 
Aniqlovchi ergash gapli qo„shma gap tarkibidagi bosh va ergash gapni
bog„lovchi nisbiy so„z a‟zolarining ifodalanishiga qarab bunday gaplar
quyidagi turlarga bo„linadi: