O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim

Oddiy arifmetik o‘rtacha o‘rganilayotgan belgining ayrim miqdorlarini, ya’ni qator variantlari qiymatlarini bir-biriga qo‘shib, olingan yig‘indini ularning soniga, ya’ni qator variantlari soniga bo‘lish yo‘li bilan aniqlanadi:
(7.1)
Bu yerda:  - yig‘indi belgisidir.
– o‘rganilayotgan belgining ayrim qiymatlari (qator variantlari).
N – ularning soni, ya’ni qator variantlari soni.
Misol: Kichik korxona xodimlarining bir oyda olgan mehnat haqi bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar mavjud:
1- ishchi - 9,4 mln. so‘m; 2- ishchi - 8,6 mln. so‘m; 3 - ishchi ham - 8,6 mln. so‘m; 4 - ishchi - 10,2 mln. so‘m; 5- ishchi - 12,0 mln. so‘m; 6- ishchi - 9,4 mln. so’m; 7- ishchi - 6,2 mln. so‘m; 8 - ishchi - 6,2 mln. so’m; 9- ishchi – 9,4 mln. so‘m va 10- ishchi - 6,2 mln. so‘m.
Kichik korxona xodimlarining o‘rtacha ish haqini hisoblash talab etilsin. Buning uchun har bir xodimning ish haqi (x) qo‘shilib, xodimlar soniga (n) bo‘linadi. Bunda o‘rtacha ish haqini topish uchun oddiy arifmetik o‘rtacha formulasidan foydalanamiz.
Har bir xodimning individual ish haqini x bilan, kichik korxona bo‘yicha o‘rtacha ish haqini ΣX bilan, xodimlar sonini n bilan belgilasak.
Demak, kichik korxona xodimlarining o‘rtacha bir oylik ish haqi 8,62 mln so‘mni tashkil qilgan ekan.