O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim

j^sirt_m = I_L (65.2)

Isbot qilish mumkinki, sirt molekulyar toklar hamma vaqt magnitlanishga olib keladi, u vaqtda hajmiy molekulyar toklar faqat bir jinsli bo‘lmagan moddada hosil bo‘ladi. Buning misoli sifatida 105- rasmda sirt molekulyar toklarining bir jinsli magnitlangan sharti ko‘rsatilgan

105-rasm

Ekvatorda j^sirt_m maksimal (I_L=I ) bo‘lishini, qutbda ( I_L=0 ) bu kuch chizig‘ining kamayishini ko‘rsatadi.

§ 66. Modda uchun magnitostatikaning asosiy tenglamasi
Moddaning magnit xossasi molekulyar toklar orqali amalga oshirilgani uchun, tabiiyki, doimiy magnit maydon tenglamasi, ya’ni ^→

vektor sirkulyatsiyasi nafaqat vakuumda o‘rinli bo‘lmasdan, modda bo‘lganda ham o‘rinli bo‘ladi. Sirkulyatsiya teoremasining o‘ng

m
tomonida L kontur bo‘yicha barcha toklar : o‘tkazgichdagi toklar ham, molekulyar toklar I_m ham hisobga olinishi kerak:

_ B_l dl  ₀ _I_k

 I 

(66.1)

Molekulyar toklar I_m ning kuchi avvaldan aniq emas, chunki ular magnitlanish vektori orqali aniqlanadi. Magnitlanish vektori o‘z

navbatida yig‘indi maydon ^→ ga bog‘liq, shuning uchun uni (65.2) dan

foydalanib, (66.1) dan chiqarib tashlash kerak. U vaqtda Sirkulyatsiya haqidagi teorema (66.1) quyidagi ko‘rinishga keladi:

_ B_l dl  ₀ _I_k

Bu tenglamani soddalashtirsak:

• 
  _ I_l dl
  

(66.2)

_
^ B_l



• 
  I_l ^dl  _ I _k
  

(66.3)


 0 

ga ega bo‘lamiz.

Chap qismidagi integral yanada soddalashadi, agar yangi vektor

kattalik ^→ kiritsak:

→





→

→
H ^B I

₀

(66.4)

Bu vektorga magnit maydon kuchlanganlik vektori deyiladi. Endi sirkulyatsiya haqidagi teorema quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:

_ H_l dl

 _ I_k

(66.5)

O‘ng tomonda faqat o‘tkazgichdagi toklar qoldi, lekin chap qismida magnit induksiya ^→ sirkulyatsiya o‘rniga magnit maydon kuchlanganligi

^→ sirkulyatsiyasi turadi. Bu modda bo‘lgan holda magnit maydon

sirkulyatsiyasining umumiy teoremasidir.