O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim

Jarohatlanishning uslubiy sabablari

O`quv-mashq mashg’ulotlarini o`tkazishning noto`g’ri uslubiyati tufayli kelib chiqqan jarohatlar tahlili ularning quyidagi sabablarini aniqladi:

• 
  sportchilar guruhini noto`g’ri tuzish, ya`ni aynan bir guruhda turli jismoniy va texnik tayyorgarlikka ega shaxslarning bo`lishi, mashg’ulotlar rejasini esa bir xil tarkibdan kelib chiqqan holda tuzilishi;
  
• 
  mashq qilish jarayonini noto`g’ri tuzish. bu harakatlarnish ko`nikmalarini o`rganishda izchillik tamoyilini va sportchida individual yondashuvni yo`qligida o`z aksini topadi;
  
• 
  mashg’ulot yoki musobaqadan oldin chigilyozar mashqlarni etarlicha bajarilmasligi yoki umuman bo`lmasligi yoki xaddan ziyod jadal fursatda bajarilishi. bu esa jarohatlanishga sabab bo`lishi mumkin.
  

Bundan tashqari, sportda jarohatlanishni o`sishiga jismoniy yuklamalar hajmi va jadalligini oshishi; mashqlar va usullar bajarilishini yanada murakkablashib borishi kabi omillar ham sabab bo`ladi. Mazkur omillar orasida mashq qilish yuklamalari hajmini keskin ortishi ko`proq ahamiyatli hisoblanadi. bu jarohatlarni yarmiga sabab bo`ladi.

Jismoniy yuklamalar jadalligi keskin ortganda, jarohatlanish ko`rsatkichlari 7,1 % (ko`pkurash guruhida)dan 32,9 % (tsiklik sport turlarida)gacha o`sib boradi. elementlar murakkabligini keskin ortishi esa jarohatlanishni 7,1 % (ko`pkurash guruhida)dan 29,0 % (murakkab koordinatsion sport turlarida)gacha ko`payishiga olib keladi. Texnik sport turlari guruhi bundan mustasnodir. Unda yuqorida ko`rsatilgan mashq qilish tartibidagi o`zgarishlar ta`siri yaqqol namoyon bo`lmaydi.

Shu tariqa, sportchilarni tayyorlashda jarohatlanishni asosiy sabab omillardan biri – noto`g’ri rejalashtirish va izchillik tamoyili (jismoniy yuklamalar hajmi va jadalligini oshirish)ni buzilishi hisoblanadi.