O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim

Sportchining individual hususiyatlariga bog’liq jarohatlanish sabablari

Mazkur guruhda sportchini jismoniy, texnik, umumiy, maxsus, ruhiy emotsional va irodaviy tayyorlanganlik darajasini uni oldiga qo`yilgan vazifani murakkablik darajasiga mos kelmasligi bilan bog’liq sabablar kiradi. Bunday nomuvofiqlik uzoq tanaffus, o`tkazilgan kasallik va jarohatlardan so`ng kuzatiladi.

Texnik-taktik nomukammallik tufayli tyanch-harakat apparati jarohatlarini

ko`p qismi quyidagi sport turlari guruhlaridakuzatiladi: yakkakurashda – 41,6 %; murakkab koordinatsion – 35,7 %; texnik – 35,3 %; o`yinlar – 34,3 %.

Mazkur sport turlarida eng yuqori jarohatlanish ko`rsatkichlari maxsus mashqlar va usullarni bajarishda kuzatiladi. Bu ko`rsatkichlar individual tafovutlarga ega bo`lib, 53,1 % (tezkor – kuchlanishli sportchilarda)dan 91,1 % (murakkab koordinatsion turlarda)gacha o`zgaradi. Nomaxsus yordamchi mashqlarni bajarishda jarohatlar soni sezilarli darajada kamdir: jarohatlanish ko`rsatkichi 8,8 % (murakkab koordinatsion sport turlari)dan 46,9 % (tezkor – kuchlanish sport turlarida)gacha kuzatiladi. TSiklik va o`yin sportturlarida yondoshtiruvchi va umurivojlantiruvchi mashqlarni bajarishda jarohatlanish ko`rsatkichlari yuqori: 29,1 % va 20,5 % .

Tadqiqot ma`lumotlari ko`rsatishicha, barcha jarohatlar ko`rsatib o`tilgan ob`ektiv sabablar yoki murakkab maxsus usullar va mashqlarini bajarishdagi texnik xatolar sababli kelib chiqadi.

Ko`p qirrali o`quv-mashq qilish jarayoni sportda yuqori natijalarga erishishga zamin yaratadi. jarayon davomida sportchi turli mushak guruhlarini tanlab chiniqtiradi, suyaklar va bo`g’imlarni mustahkamlaydi, harakatlar koordinatsiyasini takomillashtiradi.

Har bir sportchi jarohatlanishdan o`zini ehtiyot qilishi kerak. Bunda u o`zini qanday xavfga qo`yayotgani vaqanday jarohatlar bo`lishi mumkinligini bilishi lozim. Sportchi o`zi tanlagan sport turiga xos xususiyatlarni yaxshi bilishi kerak: bu jarohatlanishni oldini olishga imkon beradi.