O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim

Jismoniy tarbiya va bolalar sportining gigienik moxiyati Uquvchilarning jismoniy tarbiya gigienasi. Bolalar sportini rivojlantirish

yosh avlodning sog’lom, jismoniy baquvvat, har tomonlama garmonik rivojlanishiga yordam beradi. SHuning uchun ham bolalar va o`smirlar o`rtasida jismoniy tarbiya ishlarini taraqqiy qildirishga, buning uchun barcha zarur sharoitlarni yaratishga katta e’tibor berib kelmoqdalar. Bizning mamlakatimizda jismoniy tarbiya ilmiy asosda tashkil qilingan, ya`ni jismoniy mashg’ulotlarning hajmi bolalar, o`smirlar va katta kishilarning yoshi, sog’lig’i, jismoniy tomondan rivojlanganligiga qarab maxsus dasturlar asosida tashkil qilinadi.

Jismoniy tarbiya darsi boshlanishidan oldin maktab kasb – hunar kollej-lari va institut talabalari albatta meditsina ko`rigidan o`tkaziladilar. Ularning sog’lig’i jismoniy rivojlanish ko`rsatkichlariga qarab 3 ta me-ditsina gruxiga, ya`ni asosiy, tayyorlov va maxsus guruxlarga ajratiladi.

Asosiy gruppaga sog’lom, jismoniy jihatdan normal rivojlangan o`quvchilar va talabalarlar kiritiladi. Bular to`liq dastur asosida jismoniy tar-biya darsi mashg’ulotlarini bajaradilar. Bundan tashqari birorta sport sektsiyasiga qatnashishlari mumkin. Tayyorlov gruppasiga ba`zi kasallik-lar tufayli sog’lig’i vaqtinchalik zaiflashgan, jismoniy jihatdan bir oz kuchsizlangan o`quvchilar

kiritiladi. Bular jismoniy tarbiya darsiga asosiy gruppaga kirgan o`quvchilar bilan birgalikda qatnashaveradilar. Lekin ba`zi og’ir mashg’ulotlardan (chopish, uzoq masofaga piyoda yurish, sakrash va h. k.) ozod qilinadilar. Ma’lum vaqtdan keyin bu bolalarning sog’lig’i yaxshilanishi bilan meditsina ko`rigining xulosasi asosida ular asosiy meditsina gruppasiga o`tkaziladilar.

Maxsus gruppaga sog’lig’i uzoq muddatga zaiflashgan (suyaklari sinishi, chiqishi, miya chayqalishi, og’ir nerv va yurak kasalliklari kabilar natijasida) o`quvchilar kiritiladi. Bu o`quvchilar jismoniy tarbiya darsidan vrach maslahatiga ko`ra ozod qilinadilar. Ular uchun maktab vrachi va fizkul’tura o`qituvchisi maxsus davolovchi gimnastika mashg’ulotlar o`tkazadi yoki jismoniy tarbiya va vrach kontroli dispanseriga qatnab davolanadilar. Sog’lig’i yaxshilangandan keyin ular oldiniga tayyorlov, so`ng asosiy gruppaga o`tkaziladilar. Uquvchilarni jismoniy tarbiyalash quyidagi tartibda tashkil qilinadi:

Davlat o`quv rejasi va dasturi asosida maktabda dars jadvali bo`yicha jismoniy tarbiya darsidagi mashg’ulotlarni bajarish.

Ertalabki gimnastika, maktabda dars oldidan o`tkaziladigan gimnastika;

«fizkul’t — minut», «fizkul’t — pauza» mashg’ulotlarini bajarish.Sport sektsiyalarida va musobaqalarida qatnashish.