O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim

Tayanch iboralar va tushunchalar

1. 
   Hujayralarning funktsional rezervlariga jismoniy mashqlarning ta`siri.
   
2. 
   Jismoniy mashqlarning skelet muskullari va yurak qon-tomirlar tizimiga ta`siri.
   
3. 
   Organizmning muskul faoliyatidagi fiziologik holatlar.
   
4. 
   Muskul faoliyatini yosh xususiyatlari.
   
5. 
   Muskul faoliyatida organizmning moslashishini yosh xususiyatlari.
   
6. 
   Charchash va tiklanish davrlari.
   

Hujayralarning funktsional rezervlariga jismoniy mashqlarning ta`siri

Jismoniy tarbiya ishlari bevosita ko`ndalang va qator-qator joylashgan muskullar orqali bajariladi. So`ng xujayra darajasida (muskullar xujayrasida), bir marta zo`r beriladigan jismoniy yuklama ta`siri ostida xujayralardagi ichki tuzilishlar deformatsiyasi sodir bo`lib, yuklama tugagach, superkompensatsiya elementlarining yordamida yana qaytadan tiklanadi hamda xujayralarning funktsional rezervlarini oshirishni ta`minlovchi funktsional va tuzilishning o`zgarishlari sodir bo`lishi uchun bir stimul xisoblanadi.

Jismoniy yuklamasining ko`p marta takrorlanishi hamda ko`p mashqlarning natijasida xosil qilinadigan kumulyativ (jamlangan) effekt xar safargi yuklamadan keyin zudlik bilan xosil bo`ladigan mashq effektlarining qaror topishi

xujayralarning funktsional imkoniyatlarini o`stirish uchun zarur shart xisoblanadi. Buning natijasida xujayralar ichki tuzilishida tegishli o`zgarishlar xosil bo`lishiga erishmoq uchun tobora intensiv ravishda o`sib boradigan yuklama talab qilinadi. Bu esa xujayralarning jismoniy ishga adaptatsiyasi o`sganligini, mashq qilish natijasida uning funktsional rezervlari ortganligini ko`rsatadi.