O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim

ma’ruza: Maktablarda jismoniy tarbiya ustidan shifokor nazoratining tashkil etilishi. Maktab o`quvchilarini ko`rikdan o`tkazish. Guruxlarga bo`lish: asosiy, tayyorlov, maxsus

Reja:

1. Bolalar sog’lig’i va unga ta’sir qiluvchi omillar.

2. 
   Maktablarda jismoniy tarbiya ustidan shifokor nazoratining tashkil etilishi.
   

3. Maktab o`quvchilarini ko`rikdan o`tkazish va guruxlarga bo`lish (asosiy, tayyorlov, maxsus).

4. 
   Jismoniy tarbiya va sportda o`z-o`zini nazorat qilish
   

Bolalar sog’lig’i va unga ta’sir qiluvchi omillar:

Tug’ilish-yil davomida tug’ilganlar sonining aholining 1000 tasiga nisbatan olingan miqdori. Hozirgi sharoitda tug’ilish o`rtacha 15 dan 25 foizgacha o`zgarib, shaharda qishloqdagiga nisbatan kam.

O`lim- 1000 ta aholiga nisbatan olingan yil davomida o`lganlar soni bo`lib, o`rtacha 9-15 foizni tashkil etadi.

Bolalar o`limi hozirgi vaqtda O`zbekistonda asosiy muammolardan bo`lib, oilalarni rejalashtirish haqida tushuntirish ishlarini yaxshi yo`lga qo`yish, onalarni etarli tibbiy bilimlarga ega etib borish natijasida ancha kamaytirildi.

Kasallanish-aholi salomatligini izdan chiqish hollari bo`lib, aholi salomatligiga baho berishda katta ahamiyatga ega. Jamiyatdagi kasallanish haqidagi ma’lumotlar quyidagi manbalardan olinadi.

1. 
   davolash profilaktika muassasalariga murojat etishlariga qarab;
   
2. 
   medisina ko`riklari natijalariga qarab;
   

v) o`lim sabablariga qarab;

Bolalarni sog’lom o`sishlari doimo tibbiy xodimlar nazoratida turadi, ular reja bo`yicha bolani sog’lom-jismoniy tetik o`sishini doimo kuzatib, tekshirib, yozib, qiyoslab boradilar.

Bolani qanday o`sayotganligini kuzatishda boshqa tekshiruv usullari hatli antropometrik tekshiruvlar qilib jadval qilib, yozib va kuzatib boriladi. Bu tekshiruvga bolani bo`yini santimetrda rostomer degan asbobda o`lchab turish, og’irligini tarozida aniqlash ko`krak qafasini santimetrda aniqlash, bosh aylanasini santimetrda bilish muhim o`rinli turadi. Bolani normal rivojlanishida aniqlangan standart ko`rsatkichlar jadvaliga qarab, bolani doimo tekshirib, unga ham rivojlanishi bo`yicha har bir tekshiruv natijasini jadval sifatida yozib boriladi va normaga taqqoslanadi.

Agarda normal standartdan o`zgarsa darhol bolani salomatligida o`zgarish bo`layotganligi bilinadi va tibbiy choralar ko`riladi. Agar olinayotgan ko`rsatkichlar standart norma atrofida bo`lsa, bolani sog’lom o`sib rivojlanayotganligidan dalolat beradi. Bir yoshdan yuqori o`smirlar uchun sog’lom rivojlanish ko`rsatkichlari jadvali quyidagicha bo`ladi.