O`zbekiston respublikasi oliy va O`rta maxsus ta`

Asosiy adabiyot

2. 
   «Osnovы texnologii pererabotki plastmass» pod red. V.N.Kuleznyova i V.K.Guseva, Moskva, «Ximiya», 1995 g. s.81-103
   

Qo‘shimcha adabiyot

2. 
   .A.SHvetsov i dr. «Texnologiya pererabotki plastmass», Moskva, «Ximiya», 1988 g. s. 348-374
   

4-tajriba mashg’uloti
Mavzu : Ekstruziya usuli bilan kabel simlarini olish
Ishdan maqsad: ekstruziya usuli bilan kabel olish texnologiyasini Procab zavodi misolida talabalarga tushuntirish va kalandrlash usulidan farqlarini o’rgatish.
ProCab O‘zbekiston—Buyuk Britaniya qo‘shma korxonasi 2012-yili tashkil topgan bo‘lib, kabel va simlarni zamonaviy uskunalarda ishlab chiqaradi. Biz zavod qanday ishlashini ko‘rib chiqamiz.
Zavod Sergeli tumanida joylashgan. Shuni aytish kerakki, zavod maydoni bilan hayratda qoldiradi — u 14 gektar yerda joylashgan.

Kabel ishlab chiqarishini to‘rt bosqichga bo‘lish mumkin: xomashyoni eritish bosqichi, sim tayyorlash bosqichi, ekstruder bo‘limi va qadoqlash bo‘limi. Zavod ichida har xil uskunalar ishlamoqda, shular qatorida Germaniya, Finlyandiya, Yaponiya va Turkiyaning yetakchi korxona uskunalari o‘rnatilgan. Xomashyoni eritish bosqichida mis katodlari erish pechlariga kelib tushgach, bu yerda kislorodsiz muhit va yuqori haroratda ularning erish hodisasi kuzatiladi. Kristallizatordan chiqqach, keyingi qayta ishlash jarayonida qo‘llash uchun kerakli diametrdagi mis simlari olinadi.

Tayyor ingichka sim cho‘zish bo‘limiga yuboriladi. Belgilangan diametrdagi simlarni olish — ishlab chiqarish jarayonidagi muhim bosqichlardan biridir. Buning uchun mahsulot NIEHOFF (Germaniya) kompaniyasi uskunalari yordamida diametri cho‘ziladi.
Keyingi bosqichda mis va alyuminiy simlar ekstruder bo‘limiga kelib tushadi.Bu yerda ekstruziya usuli orqali PVX plastikati yoki polietilen bilan qoplash jarayoni amalga oshiriladi. Qoplamasi bor simlar o‘zakka aylantirib chiqiladi. Bu jarayon maxsus aylantirish uskunalarida amalga oshiriladi. Shundan so‘ng kabellar g‘altaklarga o‘ralib, qadoqlanadi va omborga yuboriladi. Ishlab chiqarish jarayonida mahsulot namunalari labaratoriyaga kelib tushadi. U yerda kabellar standart va GOSTga to‘g‘ri kelishi tekshiriladi. Labaratoriya tashkiliy tuzilma bo‘yicha ishlab chiqarishdan mustaqil bo‘lib, mahsulot sifati bo‘yicha savol paydo bo‘lsa butun ishlab chiqarishni to‘xtatib qo‘yish huquqiga ega. Umuman olganda, labaratoriya nazoratni har bir ishlab chiqarish bosqichida amalga oshiradi.
ProCab kabel va simlari ISO 9000/9001/9003/19011:2000 sifat sertifikatlariga ega, hamda mahsulotlar O‘zbekiston, Rossiya, Turkiya standartlarga mos keladi. Shu bilan birga, 2016-yil dekabrda ProCab mega-zavodi Apple korporatsiyasining rasmiy ishlab chiqaruvchilari ro‘yxatiga kiritilgan.
Zavod katta maydonni egalagani uchun keng turdagi kabel mahsulotlarini ishlab chiqara oladi. Hozirgi paytda mingdan ortiq kabel va simlar assortimenti mavjud. Shu jumladan, maishiy, nazorat, olov bardosh, tikilgan polietilen izolyatsiyali kuchlanish kabellari, video kuzatish kabellari, SIP simlari va boshqalar chiqariladi. ProCab mamlakatimizning yetakchi korxonalari bilan ish olib boradi, shular qatoridan Artel, NTMK, Enter Engineering, UMS, Trest 12, GoldenHouse, Next, Nobel va boshqalar.
ProCab zavodi rivojlanib kelmoqda va o‘z oldiga katta maqsadlar qo‘ymoqda. Rejada mahsulot turlarini yanada ko‘paytirish va xalqaro bozorda sotish hajmini yuqoriroq pog‘onaga chiqarish, hamda yangi xaridorlar ishonchini qozonish va mavjud mijozlarni qo‘llab quvvatlashdir.