O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus та ’LI

Beshinchi bo‘lim – 
«Yong‘in xavfsizligi»da yong‘in 
xavfsizligi bo‘yicha umumiy talablar, yonish jarayonining 
mohiyati, yong‘in va portlash sabablari, materiallarning 
yonish va portlash xususiyatlari bo‘yicha tasniflanishi, ishlab 
chiqarishni portlash, yonib-portlash va yong‘in xavfliligi 
bo‘yicha kategoriyalari, yong‘in zonalari, yon-g‘indan 
himoyalanish tizimlari, binolar va inshootlarning yong‘inga 
mustahkamligi va chidamligi bo‘yicha tasnifi, o‘t 
o‘chiruvchi vositalar, yong‘inga qarshi suv ta’minoti, o‘t 

---

9
o‘chirgichlar va o‘t o‘chirish texnikalari, yong‘inni 
o‘chirishni tashkil etish, yong‘in aloqasi va signalizatsiyasi, 
yong‘in vaqtida evakuatsiya ishlarini tashkil etish kabi 
masalalar o‘rganiladi.
Oltinchi bo‘lim – «Birinchi tibbiy yordam 
ko‘rsatish»da 
ishlab chiqarishda jarohatlanganda yoki 
shikastlanganda birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish usullari 
to‘g‘risida ma’lumot beriladi.
 
Fanning rivojlanish tarixi va boshqa fanlar bilan 
 o‘zaro bog‘liqligi 
Insoniyatning uzoq o‘tmish hayotiy tajribasi har 
qanday faoliyat potensial xavfga ega ekanligini tasdiqlaydi. 
Albatta, bu tasdiq aksio-maviy xususiyatga egadir. 
Vaholanki, ishlab chiqarish sharoitida xavf darajasini 
boshqarish hamda kamaytirish ham mumkin. Lekin qanday 
holatda bo‘lmasin, absolyut xavfsizlikka erishib bo‘lmaydi.
Xavfsizlik – 
ma’lum darajada xavf tug‘ilishi bartaraf 
etilgan faoliyat holati, 
у
a’ni faoliyatni amalga oshirishdagi 
asosiy maqsadlardan biridir.
Mehnatni muhofaza qilish – 
ishlab chiqarishdagi 
mehnat xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan vositalar 
usullar majmuidir. Demak, insonning mehnat xavfsizligini 
ta’minlash birinchi navbatda uning mehnat faoliyati 
jarayonini va uni amalga oshirishda yuzaga keladigan xavfli 
faktorlarni o‘rganishni talab etadi. Shu sababli, inson mehnat 
faoliyatining xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha tadqiqot 
ishlari eramizdan oldingi 384