O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta ′ lim vazirligi

Kichik (1-3) yoshdagi bolalarni oqilona ovqatlantirish 

 

Bu  yoshdagi  bolalarni  ovqatlantirishda  ular  vujudining  fiziologik 

va  boshqa  o‘ziga  xos  xususiyatlaridan  kelib  chiqish  kerak.  Dastavval 

ovqat  tez  hazm  bo‘ladigan,  hajmi  uncha  ko‘p  bo‘lmagan  xilmaxil 

mahsulotlardan tayyorlanadi. Bolada 8-10 tishlar chiqishi bilanoq unga 

chaynovchi mushaklarning rivojlanishi  

30-jadval 

 

Kichik yoshdagi bolalarning asosiy oziq moddalariga  

bir kecha-kunduzlik talabi 

Oziqovqat 

mahsulotlari 

Miqdori  

Eslatma  

---

331 

 

Oqsillar, g 

Shundan hayvon oqsili, 

g 

Yog‘lar, g 

Shundan 

o‘simlik 

yog‘i, g 

Uglevodlar, g 

Tiamin, ME (B

1

 vit.) 

Riboflavin, mg (B

2

 vit.) 

Piridoksin, mg (B

6

 vit.) 

Sianokobalamin, 

mg 

(B

12

 vit.) 

Falotsin, mkg (B

s

 vit.) 

Nikotin kis. (PP vit) 

Askorbin  kis.,  mg  (C 

vit.) 

Retinol, mkg (A vit.) 

Tokoferol, mg (E vit.) 

Kalseferol, ME (D vit.) 

Kalsiy, mg 

Fosfor, mg 

Magniy, mg 

Temir, mg 

45 

34 

44 

510 

176 

0,8 

0,9 

0,9 

1 

100 

10 

45 

450 

7 

400 

800 

800 

150 

10 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ushbu oziq 

moddalarining umumiy 

energetik  

qiymati – 1540 kkal 

 

uchun qattiqroq non, suxari, olma, sabzavotlar bo‘lagi, suyakli go‘sht 

berilib  borishi  foydalidir.  3  yoshli  bolalarda  me'da  hajmi  bir  oz 

kengayadi,  shuning  uchun  ularga  beriladigan  ovqat  miqdori  ham 

---

332 

 

tegishli  ravishda  ko‘paytiriladi  (300-400  ml).  Ba'zan  bolada  ishtaha 

yaxshi  bo‘lib,  anchagina  miqdorda  ovqat  yeyishga  moyillik  bo‘ladi, 

bunday  paytlarda  qancha  hoxlasang,  shuncha  yeyaver  deb  qo‘yish 

noto‘g‘ri,  chunki  u  yoshlikdan  ehtiyojdan  ko‘p  ovqat  iste'mol 

qilishga  o‘rganib  qoladi.  Bu  holat,  birinchidan,  me'da  hajmini 

kengaytirib  yuborsa,  ikkinchidan,  ortiqcha  semirish  va  u  bilan  paydo 

bo‘ladigan  salbiy  asoratlarga  olib  keladi.  28-jadvalda  kichik  yoshdagi 

bolalar  uchun  mo‘ljallangan  bir  kecha-kunduzlik  taxminiy  asosiy  oziq 

moddalari,  vitaminlar  va  mineral  moddalar  haqida  ma'lumotlar 

keltirilgan.  

Yasli  yoshidagi  bolalarning  kunlik  ovqatiga  mol,  qo‘y,  buzoq, 

parranda  go‘shtlari,  baliq,  kallapocha,  o‘simlik  yog‘lari,  yormalar, 

dukkaklilar, sabzavotlar (karam, sabzi, sholg‘om va b), meva-chevalar, 

yong‘oq,  ko‘katlar  tegishli  miqdorda  bo‘lishi  kerak.  Yana  haftada 

birikki marta ular ovqatiga ozroq sarimsoq qo‘shib berish kerak (uning 

bakteritsidlik va yallig‘lanishga qarshilik ko‘rsatuvchi xususiyatlaridan 

kelib chiqqan holda).  

Bolaning  kunlik  ovqatiga  me'da  ichak  tizimi  harakat  faoliyatini 

kuchaytirish  uchun  oziq  tolalariga  boy  mahsulotlardan  (bu  ko‘pincha 

qora  non,  po‘sti  olinmagan  olma,  sabzi,  karam,  sholg‘om, 

ko‘katlarda mo‘l bo‘ladi) ham tegishli o‘rin berish kerak. Ular iloji 

boricha har kuni meva-chevalardan, qish kunlarida shu yoshdagi bolalar 

uchun  mo‘ljallangan  meva  sharbatlaridan,  konservalardan,  tanovul 

qilib  turishlari  lozim.  Bunday  ovqatlanish  ular  vujudining  kerakli 

vitaminlar,  mineral  moddalar  hamda  biologik  faol  moddalar  bilan 

ta'minlashda muhim ahamiyat kasb etadi.