O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta masus ta’lim vazirligi o’zbekiston respublikasi maktabgacha ta’lim vazirligi o’rta professional ta’limning

Download 11 Mb. bet 229/272 Sana 12.04.2022 Hajmi 11 Mb. #545120

Bog'liq
Математик тасав.шакл.Мажмуа

Bu sahifa navigatsiya:

• O’qituvchi: ________________________________ ________________ 1-ILOVA Mavzu

3-bosqich. Yakuniy (10 daq.)	Mashg’ulot yakuni: Faol o’quvchilarni baholaydi va rag’batlantiradi Uyga vazifani berilishi: Kelgusi mashg’ulotga vazifa va uni bajarish yuzasidan yo’riqnoma beradi
Baholari bilan tanishadilar Topshiriqlarni yozib oladilar

O’qituvchi: ________________________________ ________________
1-ILOVA
Mavzu: Maktabga tayyorlov guruh yoshidagi bolalarni vaqtni chamalash haqidagi tasavvurlarini shakllantirish
Tayanch so’z va iboralar: soat, minut, sutka, kun, oy, yil, kalendar
REJA:
1.Maktabga tayyorlov guruh yoshidagi bolalarni vaqtni chamalash haqidagi tushunchalarini rivojlantirish.
2.O’yin mashqlari.
Bu bo’lim eng awal bolalarni mo‘ljallangan vaqtda hamma ishni bajara olishga odatlantirish, vaqtdan unumli foydalanish, vaqtni seza bilish hissini tarbiyalaydi. Masalan, 5 minutda, 10 minutda
nima ish qilish mumkin? Bolalar soatdan foydalana bilishlari, vaqtni soat modeli yordamida aniqlay olishlari kerak.Sutka, qism lar haqidagi tas a w u rlarni an iq lash d a d id ak tik o ‘y in lar, m asalan, „ T u n va k u n “ o ‘yini yordam beradi.„K e c h a “ , „b u g u n “ , „ertag a“ kabi vaqt belgilarining
o ‘zgaaiv ch an lig i va nisbiyligi bolalarga u larn i o ‘zg artirishlarida qiyinchilik tug‘diradi. Besh yoshli b o lalar bu so ‘zlarni yanglishtiradilar. Pedagog (tarbiyachi) m uayyan s o ‘zlarn in g m azm u n ahamiyatini och ib berish u ch u n bolalarga quyidagi savollam i beradi: „Biz siz bilan kecha qayerda b o ‘ld ik ?“ , „Saylga q ach o n b organ ed ik ?“ , „B u g u n q a n d a y m a s h g ‘u lo t o ‘ta m iz ? “ , „B izd a rasm ch izish b o ‘yicha m ashg‘u lo t q ach o n b o ‘ladi?“ va hokazo.
Bolalar ay lan a b o ‘lib tu rad ilar. T arb iy ach i qisqa ju m la bilan vaqtni aytib, k o ptokni tashlaydi. Kim k o p to k n i ushlab olsa, o ‘sha bola biror sonni aytib, koptokni boshqa bolaga uzatadi. Kim koptokni ushlab olsa, o ‘sha bola tegishli vaqtni aytadi. Masalan, tarbiyachi koptokni tashlab: „Biz tabiatda sayr qildik“, — deydi. Bola esa koptokniushlab olib: „K ech a“ — deb jum lani tugatadi.
„M atem atika b o ‘yicha mashg‘ulot.. b o ‘ladi“ , „bugun” . „ B iz .. rasm chizamiz” va hokazo.
Mashg‘ulotlardan birida bolalar od am lar so‘zlashuvda ishlatadigan kun so‘zi biri ikkinchisi bilan almashinib turishini bilib oladilar.
Shunday kunlardan yettitasi bir haftani tashkil etadi. Hafta kunlarining izchilligi h ar doim birdek: dushanba, seshanba, ch orshanba...Bolalar hafta kunlarining nom ini faoliyatining aniq m azm uni
bilan bog‘laydilar. (Chorshanba kunlari bizda matematika va jismoniy tarbiya mashg‘ilotlari, payshanba kunlari...)Endilikda bolalar har kuni ertalab hafta kunlarining nom ini, shuningdek, kecha haftaning qaysi kuni, ertaga qaysi'kuni ekanligini aytadilar.
M atem atik a m ash g ‘u lo tlarid a vaq ti-v aq ti bilan bolalarga hafta kunlarini tartib i bilan aytish tak lif etiladi. Aytilgan k u n d an oldin va keyin qan d ay kun kelishini aytish. Pedagog (tarbiyachi): „Qaysi
k u n lari rasm ch iz ish m as h g ‘u lo ti? M u zik a m ash g ‘u lo ti- c h i? C h o r s h a n b a k u n i q ay erg a b o rg an e d ik ? “ , — kabi sav o llarn i alm ashtirib turadi.H afta k u n larin in g alm ash in ish in i kuzatib b o rish b o lalarda takrorli vaqtning o ‘zgaruvchanligi haqida tu sh u n ch a hosil b o ‘lishiga, u n in g harak at m azm u n in i: kun ketid an k u n , hafta ketidan hafta kelishini o ch ib berishga im kon yaratadi.Shu bilan b ir q ato rd a bolalarga, tarixiy o b id alar va u larni ertalab quyosh n u rid a tov lan ib ch iro y berishi, k u n b o ‘yi p axta dalasida paxta terish, bog‘da uzu m yoki mevalar terish, uy jihozlari, ishlatiladigan asboblar, respublikamiz m arkazida joylashgan Alisher
N avoiy haykalining tungi y o g ‘dusi to ‘g ‘risida su h b at m azm u n id a m atem atik tu sh u n ch alar tivojlantirilishi m ustah k am lan ad i.B o lalar b ila n r a s m la r o r q a li m a te m a tik tu s h u n c h a la r n i rivojlantiradigan su h b at olib boriladi
Bolalar soatdan foydalana bilishlari, vaqtni soat modeli yordamida aniqlay olishlari kerak. Tayyorlov guruhida bolalar kunning qismlari — erta, kech, kun, tun, hafta, oy, fasllami bilishlari lozim. Bu bo‘lim ham matematika mashg‘ulotlarining anchagina qismini egallaydi. Mashg‘ulotlarda bolalar hafta kunlari, oy va fasllaming birin-ketin kelishi bilan tanishadilar. Bundan tashqari bolalar hafta kunlarini aytib, raqamlar bilan yozishni o ‘rganadilar. K alendardan foydalanish oylar birin-ketin kelishi haqidagi
tasawurlarini o ‘stiradi. Bolalar kalendari oddiy bo‘ladi — oq va qora rangli tasmalar va raqamlar yopishtiriladi. Har bir kun ma’lum rang bilan belgilanadi. Masalan, dushanba—sariq, seshanba—ko‘k rang, yakshanba — qizil rang va hokazo. Kunda bolalar kalendami yirtib 1 ta qutichaga solib qo‘yadilar. Har oyning oxirida tarbiyachi qaysi oy o ‘tganligi, qaysi oy kelishi haqida suhbatlashadi. Kalendarni o‘rganish 1 yilda 12 oy, har bir oy birin-ketin kelishi, har bir oyning o ‘z nomi borligi haqidagi tushunchani kengaytiradi. Fasllar bilan tanishtirishda topishmoqlar, hikoya, ertaklardan foydalanish mumkin.
0 ‘z soatlarida tarbiyachining topshiriqlarini bajaradi. Bolalar aniq soat 12 boMganini aniqlay olganini yuqorida aytilgan metodika asosida tanishtiriladi. Bolalar o‘z nutqlarida so‘zlardan to‘g‘ri foydalana bilish:
„Nechta soat emas“, „Soat necha bo‘ldi?“, „Kimniki 5 ni ko‘rsatayapti?“

Download 11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: