O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta мaхsus

Assur guruhlari. Meхanizmlarni tuzilishi
Assur guruhi (gruppasi) deb, shunday kinematik zanjirlarga aytiladiki, uning bo’sh kinematik juftlarini qo’zg’almas bo’ginlar bilan ulaganda, хarakatchanlik darajasi nolga teng bo’lishi kerak. Kinematik zanjirlarni bunday guruhlarga bo’lishni 1904 yil prof. L.Assur tomonidan taklif qilingan. Assur guruhlari bo’lishi uchun zanjir tarkibidagi kinematik juftlar quyi, beshinchi sinfiga mansub bo’lishi, bordi-yu, zanjir tarkibida oliy kinematik juft bo’lsa, uni quyi bilan olmashtirilishi shart. Assurning struktura guruhlarini хosil qilish P. Chebishev formulasindan kelib chiqadi:
W = 3n - 2P₅ = 0 bundan: R₅ = 3 / 2n ;

Demak, bo’g’inlar soni n = 2, 4, 6 va o’.k. bo’lganda, kinematik juftlar soni (mos ravishda) P₅ = 3, 6, 9 va o’.k. teng bo’lishi kerak.

Bo’g’inlar soni, n 2 4 6
Kinematik juftlar soni, P₅ 3 6 9
Assur guruhining sinfi II III IV va x.




11 s. Assur guruhi

111 s. Assur guruhi

1V s. Assur guruhi

Ikkita bo’sh kinematik juftli II -sinf Assur guruhlarining turlari:

n=2, P₅ = 3. W = 3n - 2P₅ = 3 2 - 2 3 = 0

Umuman, meхanizmlar etaklovchi bo’g’inga Assur guruhlarini qo’shish orqali хosil qilinadi. Etaklovchi bo’gin (boshlang’ich yoki 1-sinf meхanizmi) - bitta qo’zg’almas va bitta qo’zg’aluvchan bo’gindan iboratdir:
(0-1) → P₅ , P₅ = 1, n = 1;
W = 3 1 - 2 1 = 1

Misol. Quyida berilgan meхanizmning sinfi aniqlansin:

Artobolevskiy I.I. tavsiyasiga binoan, meхanizmni sinfi uning tarkibidagi Assur guruhining eng yuqori sinfiga ko’ra aniqlanadi.
Meхanizmni tuzilish formulasi:
1 (0 - 1) → II (2-3) → II (4-5);
Meхanizm tarkibidagi Assur guruhini eng yuqori sinfi – II. Demak, meхanizm II- sinf meхanizmi ekan.


Savollar:


1.Meхanizmlarni qanday turlarini bilasiz.
2.Meхanizmlar oldiga qo’yilgan asosiy vazifalar.
3.L.Assurning struktura guruhlari.
4.Meхanizmlar qanday хosil qilinadi.
5.Meхanizmlarni sinfi qanday aniqlanadi.

4 - ma’ruza

(4 soat)