O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi

Erkin savdo (fritrederlik) siyosati protektsionizm siyosatining aksi bo‗lib, tashqi savdoni erkinlashtirishga qaratilgan. Bu siyosat xalqaro savdo hajmlarini o‗sishiga olib keluvchi turli tarif va kvotalarni qisqartirish, milliy iqtisodiyotning ochiqligini yanada kuchaytirishga xizmat qiladi.
Xalqaro savdoni tartibga solish xalqaro va milliy darajalarda amalga oshadi.
Milliy darajadagi tartibga solish eksport va importni tartiblash orqali namoyon bo‗ladi. Eksportni tartiblash tashkiliy va kredit-moliyaviy usullar yordamida uni rag‗batlantirishga yo‗naltirilgan. Eksportni rag‗batlantirishning tashkiliy usullariga quyidagilarni kiritish mumkin:

• 
  eksport qiluvchilarga axborot va maslahat berish xizmatlarini ko‗rsatiuchun maxsus bo‗linmalarni tashkil etish;
  
• 
  savdo bitimlarini tuzishda davlat idoralarining ishtirok etishi;
  
• 
  tashqi savdo uchun malakali kadrlarni tayyorlashga ko‗maklashuv;
  
• 
  xorijiy mamlakatlarda ko‗rgazmalar tashkil etishda yordam ko‗rsatish; - milliy kompaniyalarni diplomatik jihatdan qo‗llab-quvvatlash va h.k.
  

Eksportni rag‗batlantirishning kredit-moliyaviy usullari quyidagilardan iborat:

• 
  eksportga tovarlar yetkazib berishni subsidiyalash;
  
• 
  eksport qiluvchilar uchun davlat kreditlarini berish va xususiy kreditlar berilishini rag‗batlantirish;
  
• 
  xorijda amalga oshiriluvchi savdo bitimlarini davlat tomonidan sug‗urtalash;
  
• 
  eksportdan olinuvchi foydadan soliq to‗lashdan ozod etish va h.k.
  

Importni tartibga solish asosan uni tarifli va tarifsiz vositalar orqali cheklashdan iborat. Asosiy tarifli to‗siq sifatida bojxona bojlarini keltirish mumkin.

Asosiy tayanch tushunchalar

Eksport – tovarlarni chet ellik mijozlarga sotish bo‗lib, bunda mazkur mamlakatda ishlab chiqarilgan tovarlar mamlakatdan tashqariga chiqariladi.
Import – chet ellik mijozlardan tovarlar (xizmatlar) sotib olib, ularni mamlakatga kiritish.
Reeksport – qandaydir mamlakat ishlab chiqaruvchi mamlakatdan tovarlarni o‗z iste‘moli uchun emas, balki uchinchi mamlakatga qayta sotish uchun sotib olishi.
Reimport – iste‘molchi mamlakatdan reeksport tovarlarni sotib olish.