O‘zbeкiston respubliкasi oliy va o‘rta mahsus ta’lim vazirligi


Multiplikator samarasi mlrd so‘m



Download 15,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet203/321
Sana24.09.2021
Hajmi15,11 Mb.
#183563
1   ...   199   200   201   202   203   204   205   206   ...   321
Bog'liq
2 5415834295740664524

Multiplikator samarasi mlrd so‘m 

Multiplikator samarasi =  

SMM (milliy daromad) 

Investitsiyalardagi o‘zgarish 




382 

(shartli ma’lumotlar) 

20.1-jadval 

 

Sikllar 


SMM 

(daromad) 

dagi o‘zga-

rish 


Iste’moldagi 

o‘zgarish 

(Io‘=3/4) 

Jamg‘arma-

dagi 

o‘zgarish 



(Jo‘1/4) 

 

1(2+3) 



2(1-3) 

3(1-2) 


Investitsiyalarining 

o‘zgarishi 

5,0 

37,5 


1,25 

2-sikl 


3,75 

2,81 


0,94 

3-sikl 


2,81 

2,11 


0,70 

4-sikl 


2,11 

1,58 


0,58 

5-sikl 


1,58 

1,19 


0,39 

qolgan sikllar 

4,75 

3,66 


1,19 

Jami: 


20,0 

15,0 


5,0 

 

Jadval  ma’lumotlari  investitsiyalarning  5  mlrd  so‘mga  o‘sishi, 



SMM hajmining 20 mlrd so‘mga ko‘payishiga olib kelishini ko‘rsa-

tadi. 


Io‘+Jo‘=1 bo‘lgani uchun Jo‘=1-Io‘ 

Shunga mos ravishda: 

Multiplikator

1

иу



1



1, 0 0, 75



1

0, 2


4

5

;



 



Investitsiyalar  o‘sishini  daromadlar  o‘sishi  bilan  bog‘laydigan 

ko‘rsatkich  akselorator  koeffitsiyenti  (

     )  deyiladi.  Akselerator 

(lot.  Akselero-tezlashtiruvchi)  koeffitsiyenti  investitsiyalar  (Ln) 

joriy yildagi o‘sishining milliy daromadning o‘tgan yildagi o‘sishiga 

nisbati tarzida aniqlanadi, ya’ni 

  

Akoef = 


Ln (joriy yilda) 

MD (o‘tgan yilda) 

 

 

 



383 

3. Investitsion resurslar bozorida muvozanatlik va foiz stavkasi 

hosil bo‘lishi 

 

Investitsion  resurslar  bozo-



rida 

pul 


kapitaliga 

talab 


subyekti 

tadbirkorlar, 

taklif 

subyekti  esa  uy  xo‘jaliklari 

hisoblanadi.  Mazkur  bozorda 

tadbirkorlar “pulning sotib olish 

layoqati”ni qo‘lga kiritadi, ya’ni 

pul yordamida talab  qilinadigan 

kapital  resurslar  –  uskunalar, 

material, energiya, ishchi kuchi, 

ya’ni  tovar  ishlab  chiqarish  va 

xizmat  ko‘rsatish  uchun  zarur 

barcha  vositalarni  xarid  qilish 

imkoniyatiga ega bo‘ladi. 

Shunday ekan, pul kapitaliga talab – bu investitsion vositalarga 

talabdir.  

Кapital  taklifini  shunday  ma’noda  tushunish  zarurki,  uy  xo‘ja-

liklari  (korxonalar)  o‘z  jamg‘armalari  hisobidan  pul  mablag‘larini 

tavsiya qiladi, undan tadbirkorlar investitsion vositalarni sotib olish 

maqsadida  foydalanadi.  Bu  jarayon  vositachilar  (investitsion 

fondlar,  tijorat  banklari)  yordamida  amalga  oshiriladi.  Shu  sababli, 

bozor  xo‘jaligi  amaliyotida  pul  kapitaliga  talab  kreditga  talab 

shakliga ega bo‘ladi. 

Foizning  yuqori  bo‘lmagan  normasida  kreditga  talab  ortishi 

kuzatiladi.  Qarz  oluvchi  uchun  foiz  normasi  –  xarajat  sifatida 

chiqadi.  U  qanchalik  past  bo‘lsa,  mijozda  qarz  olishga  moyillik 

shunchalik yuqori bo‘ladi. 

Foiz normasi yuqori bo‘lganda esa pul kapitali egalarining  qarz 

berishdan manfaatdorligi ortib boradi, uni unumli foydalanishga taq-

dim  etadi.  Ma’lum  vaqtga  qarz  berilgan  pul  kapitali  o‘sgan 

qiymatda,  foiz  bilan  qaytib  keladi.  Foiz  normasi  –  bu  pul  kapitali 

egasiga  uning  mablag‘idan  ma’lum  vaqt  davomida  foydalanganligi 

uchun to‘lanadigan resurs narxi. 

 



384 

 

 




Download 15,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   199   200   201   202   203   204   205   206   ...   321




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish