O’zbекisтоn rеspubliкаsi оliy vа o’rта махsus та’liм vаzirligi

20 mavzu: IEEE Project 802 tomonidan OSI modelining kengaytmalari
Reja
1. Ko`p boskichli arxitektura.
2. Xar bir boskich belgilangan tarmoq funktsiyasi
Tarmoqning ishi - ma’lumotlarni bir komyuterdan boshqasiga uzatishdan iborat. Bu jarayonni bir necha konkret misollarga ajratish mumkin:
- ma’lumotlar bilan tanishish;
- ma’lumotlarni boshqaradigan bloklarga ajratish;
- xar bir blokka informatsiya kushish uchun;
- ma’lumot turgan joyini belgilash;
- kabul kiluvchini kursatish;
- sinxronizatsiya informatsiyasini va xatolarni tekshirish infor
matsiyasini kushish;
- ma’lumotlarni tarmoqka joylashtirish va kursatilgan adresga
yuborish.
OSI modeli.1978 yilda International Standarts Organization (ISO) tomonidan bir xir bo`lmagan kurilmali tarmoq arxitekturasini kursa
tuvchi spetsifikatsiyalar tuplami chikarildi. Berilgan xujjat ochik sistemaga tegishli, chunki ularning xammasi bir xil protokollar dan va standartlardan informatsiya almashish uchun foydalanish mumkin bo`lishi kerak.
Izox: Xar bir komp’yuter tarmoqlari soxasi buyicha professional tarmoq standartlarini ishlab chikaruvchi asosiy tashkilotlar va ularning tarmoqlarni rivojlantirishda kushayotgan xissasini yaxshi bilishi kerak.
1984 yilda ISO ochik sistema xamkorligining etalon modeli deb atalgan o`zining yangi versiyali modelini ishlab chikardi.(Open System Interconnection Referenci model OSI). 1984 yildagi bu versiya Xalqaro standartga aylandi: Ishlab chikaruvchi tarmoq maxsulotlarini ishlab chikarishda faqat shu spetsifikatsiyadan foydalanishadi.
Bu modelь tarmoq soxasini yoritishda keng tarqalgan.
Sistema ko`p boskichli bulgani uchun aloka seansini amalda oshirishda programma va apparat bilan ta’minlashda xamkorlikni ta’minlaydi, xamda xar xil muammolarni yechishga yordam beradi.
Ko`p boskichli arxitektura.
OSI modelida tarmoq funktsiyalari o`zaro yetti boskichga bulingan. Xar bir boskichga xar xil tarmoq operatsiyalari va protokollar mos keladi.

1. 
   Amaliy bosqich
   
2. 
   Kursatuvchi boskich
   
3. 
   Seansli boskich
   
4. 
   Transportli boskich
   
5. 
   Tarmoqli boskich
   
6. 
   Kanalli boskich
   
7. 
   Fizik boskich
   

OSI modelining 7 boskichi.

Xar bir boskich belgilangan tarmoq funktsiyasini bajaradi.

Bu boskichlar bir - biri bilan o`ziga kushni bulgan pastdagi va yukoridagi boskichlar funktsiyalari bilan birgalikda ishlaydi. Masalan, seans boskichi faqatgina kursatuvchi va transport boskichi bilan xamkorlikda ishlashi kerak va xokazo. Bularning xamma funktsiyalari tulik keltirilgan.
Kuyi boskichlar birinchi va ikkinchi, ma’lumot uzatishning fizik soxasini belgilaydi va shunga uxshash masalalar ( ya’ni, tarmoq adapteri platasi orqali utadigan bitlarni uzatish va kabelь ).
Eng yukoridagi boskichlar aloka xizmatiga izoxlarning berilishi kanday amalga oshirilishini belgilaydi. Boskich qancha yukorida bo`lsa, shuncha murakkab masalani yechadi. Xar bir boskich tayyorlanayotgan ma’lumotlarni tarmoq orqali boshqa komp’yuterga yuborish uchun bir qancha xizmatlarni bajaradi, (ya’ni bir nechta operatsiyalarni).
Boskichlar bir-biridan interfeyslar bilan chegaralanadi. Xamma zaproslar bir boskichdan boshqasiga interfeys orqali uzatiladi. Xar bir boskich o`zidan quyida turgan boskich xizmatidan foydalanadi.

F S M U –metodi.

Tarmoq nima ?
F - ______________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

S-_______________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

M-______________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

U-______________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________