O‟zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‟rtа mахsus tа‟lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

            12-MAVZU. Turizm turlarini ishlab chiqish  texnologiyasi 
Reja: 
1. Turistik xizmatlarini loyihalashtirish va dasturini yaratish. 
2. Turistik mahsulotni hisoblash  jarayoni. Turistik marshrutini ishlab chiqish 
bosqichlari. 
3. Turistik sayohatining yo‗llanmasi va texnologik haritasini tuzish. 
4. Turistik korxonaning yuklama grafigi va marshrutini tuzish. 
5. Turizm marshrutlarining turlari.Turizm marshrutlarini tayyorlash usullari va 
tasnifi. 
6. Turistik marshrutlar ishlab chiqishning tamoyillari. Turistik marshrutini 
ishlab chiqish bosqichlari. 
                                 
                                 12.1.Turistlik xizmatlarini loyihalashtirish 
O‗zbekistonda  turistlik  xizmatlarini  shakllantirish  Davlat  standartlari  bilan 
tartibga solinadi. Turistlik xizmatni yo‗lga qo‗yish uchun uning qisqacha xizmatlar 
bayoni  asos  bo‗lib  xizmat  qiladi.  Bu  bozor  ehtiyojlarini  o‗rganish  natijasida 
aniqlangan  buyurtmachi  bilan  muvofiqlashtirilgan  xizmatlar  va  xizmatlarni 
bajaruvchining imkoniyatlarini hisobga oluvchi talablar yig‗indisidan iboratdir. 
Turistlik muassasasining rahbariyati muayyan xizmatni yo‗lga qo‗yish tartibi 
va jarayonini, xizmat ko‗rsatishni tashkil etish usullarini belgilaydi va xizmatlarni 
loyihalashtirish jarayonini har bir qatnashchisi mas‘uliyatini belgilaydi. 
Turistlik xizmatlarini loyihalashtirish quyidagi tartibda amalga oshiriladi: 
1)  Xizmatlarning me‘yorlashtirilgan tavsifini belgilash; 
2)  Turistlarga xizmat ko‗rsatish jarayoni texnologiyalarini belgilash; 
3)  Texnologik hujjatlarni ishlab chiqish; 
4)  Sifat nazorati metodlarini belgilash; 
5)  Loyiha tahlili 
6)  Loyiha tasdiqlash uchun taqdim etiladi. 

---

170 
 
Xizmatning har bir tavsifi ist‘emolchi va ijrochi uchun imkoniyat darajasida 
ahamiyatli  bo‗lishi  shart.  Xizmatning  muayyan  tavsifi  tegishli  xizmat  turlariga 
belgilangan davlat standarti talablaridan kam bo‗lmasligi lozim. 
Turistlarga  xizmat  ko‗rsatish  jarayoniga  qo‗yiladigan  talablarni  batafsil 
yorituvchi hujjatlar quyidagilarni qamrab olishi shart: 

  turistlarga xizmat ko‗rsatish jarayoni, shakli va usullari bayoni; 

  turistlarga xizmat ko‗rsatish jarayoni tavsifinining mazmuni; 

  foydalaniladigan  uskunalarning  turiga,  miqdoriga  va  qabul  qilish 
qobiliyatiga talablar; 

  zarur xizmatchilar soni va ularning kasbiy malakasi darajasini; 

  buyurtmalar va xizmatlarning shartnomaviy ta‘minoti; 

  kafolatlar; 

  zaruriy  kelishuvlar  (rekratsion  zaxiralar  mulkdorlari,  sanitariya  – 
epidemiologiya va yong‗in xavfsizligi, DAN va boshqa organlar bilan). 
Turistlarga  xizmat  ko‗rsatish  jarayoniga  qo‗yiladigan  aniq  talablar  amaldagi 
me‘yoriy hujjatlar talablaridan kam bo‗lmasligi lozim. 
Turistlarga xizmat ko‗rsatish jarayonini loyihalashtirish xizmat ko‗rsatishning 
har  bir  bosqichi  bo‗yicha  (masalan,  xizmatlar  bo‗yicha  ma‘lumot  berish,  xizmat 
ko‗rsatish,  xizmatlar  uchun  hisob-kitob)  amalga  oshiriladi  va  ularning  har  biri 
uchun alohida texnologik harita tuziladi. 
Bosqichlarning  mazmuni  va  ketma-ketligi  xizmat  turiga  qarab  o‗zgarishi 
mumkin.  Turistlik  xizmatni  loyihalashtirishning  natijasi  texnologik  hujjatlar 
hisoblanadi (texnologik haritalar, yo‗riqnomalar, qoidalar, reglamentlar va b.)  
Sifat  nazoratiga  doir  hujjatlarda  turistlarga  xizmat  ko‗rsatish  jarayonini 
amalga  oshirish  yuzasidan  nazorat  qilish  shakllari,  usullari  va  tashkil  etilishi, 
ularning  loyihalashtirilgan  tavsiflariga  mos  tarzda  kelishini  ta‘minlash  maqsadida 
belgilanishi lozim. 
Sifat nazoratini loyihalashtirish quyidagilardan iborat: 

---

171 
 
- 
xizmatlar  tavsifiga  muhim  ta‘sir  ko‗rsatuvchi  xizmat  ko‗rsatish  jarayonining 
muhim jihatlarini belgilash; 
-  xizmatlar tavsifini  tahrir etish usullarini belgilash; 
-  nazoratdagi tavsiflarni baholash usullarini belgilash.