O‟zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‟rtа mахsus tа‟lim vаzirligi urgаnch dаvlаt univеrsitеti

II. O‘tkazish joylari bo‘yicha ekskursiyalar quyidagicha tasniflanadi: 
1.  Shaharlarda o‗tkaziladigan ekskursiyalar; 
2.  Shaharlarning tashqarisida o‗tkaziladigan ekskursiyalar; 
3.  Ishlab chiqarish maskanlarida o‗tkaziladigan ekskursiyalar; 
4.  Muzeylarda o‗tkaziladigan ekskursiyalar; 
5.  Madaniyat saroylarida o‗tkaziladigan ekskursiyalar; 
6.  Tabiat bag‗rida o‗tkaziladigan ekskursiyalar. 

---

162 
 
III.  Ekskursiyalar o‘tkazilish shakllari bo‘yicha quyidagicha tasniflanadi: 
1.  Odatdagi ekskursiyalar; 
2.  O‗quv-uslubiy ekskursiyalar; 
3.  Ommoviy chiqish ekskursiyalari; 
4.  Sayr-ekskursiyalari; 
5.  Konsertlarga ekskursiya. 
11.5.Gid-ekskursiyachiga qo„yiladigan talablar 
Har  qanday  kasb  mehnat  faoliyat  bilan  bog‗liq  bo‗lib  shu  kasbning  asosiy 
xususiyatlarini belgilaydigan bilim va tajribaga  ega bo‗lishni talab qiladi. Bunday 
bilimlar  ushbu  kasb  yo‗nalishidagi  ta‘limni  o‗rganishdan,  tajribalar  esa  mehnat 
faoliyati davomida o‗zlashtiriladi. Shuning uchun ham gid-ekskursiyachiga, uning 
malakaviy  kasbiga  qo‗yiladigan  talablarning  dastlabkisi  quyidagilardan  iborat 
bo‗ladi: 
1. 
Intellektuallik; 
2. 
O‗z-o‗ziga ishonchliligi, qat‘iyligi; 
3. 
Javobgarlik; 
4. 
Shaxs-mutaxassis 
sifatida  o‗ziga  ishonishi  va  boshqa  ijobiy 
xususiyatlari; 
5. 
Kasbiy  mahoratiga  ishonishi  yuzasidan  yuqori  pog‗onalarda  turishini    
his qilish. 
Gid-ekskursiyachi  kasbini egallashda esa quyidagi xususiyatlarga ega bo‗lishi 
talab qilinadi: 
1.  Tashkilotchilik; 
2.  Har tomonlama dunyoqarashga ega bo‗lish; 
3.  Madaniyatlilik; 
4.  Tahlil qila bilish. 
Gid-ekskursiyachi  faoliyatini  baholashda  quyidagi  talablar  qo‗yiladi.  Ya‘ni 
gid-eksursiyachi quyidagi malakaviy ishlarini bajarishga qobiliyatli bo‗lishi lozim: 

 
ma‘lum bir mavzuga oid ekskursiya marshrutlarini yig‗a bilishi va yangi 
ekskursiya marshrutini tayyorlay bilish; 

---

163 
 

 
eksursiyaning  metodlarini  (texnologik  karta,  marshrutlar  sxemasi, 
ekskursiyaning  dasturi,  eksursiyani  o‗tkazish  metodlari  va  boshqalar)  Yaxshi 
bilishi va amalda erkinlik bilan qo‗llay olishi; 

 
ekskursiyaning o‗tishi davomida yangi metodlarni qo‗llay bilish; 

 
ekskursiyaning yo‗l-yo‗lakay yangi axborotlarini tayyorlay olishi; 

 
ekskursiya  davomida  ko‗rgazmali  qurollar  bilan  ishlay  olishi,  ularni 
ularni tayyorlab qo‗yishi; 

 
ekskursiyachilarni (guruhlarni) boshqara bilishi; 

 
ekskursiyalarni reklama qila bilish. 
10.1-jadval