Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarishdagi birliklar:
Materiallar – 100 %
Qo’shilgan xarajatlar (ishlov berish) – 40 %
4000
Ishlab chiqarishga kiritilgan birliklar
12000
Jami hisobga olingan
16000
Ishlov berish tugallangan birliklar
14000
Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarishdan birliklar
4000
Joriy davr xarajatlaridan ishlov berish boshlangan va tugallangan birliklar
10000
Davr oxirida tugallangan ishlab chiqarishdagi birliklar
Materiallar –100 %
Qo’shilgan xarajatlar – 80 %
2000
Jami hisobga olingan
16000
Xarajatlar
Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarish:
Materiallar
Qo’shilgan xarajatlar (ishlov berish)
1000 sh.b
3000 sh.b.
4000 sh.b.
Joriy davrda qilingan xarajatlar:
Materiallar
Qo’shilgan xarajatlar (ishlov berish)
24000 sh.b.
49000 sh.b.
73000 sh.b.
Jami xarajatlar
77000 sh.b.
Jami hisobga olingan
16000
Vazifani hal qilish uchun:
1. Ekvivalent birliklarni hisoblash
2. Mahsulot birligiga tegishli xarajatlarni hisoblash
3. Ishlab chiqarish hisobotini tuzish
O’rtacha tortilgan usul58
1. Ekvivalent birliklarni hisoblash
Material
Ishlov berish
1. Davrda tugallangan birliklar
14000
14000
2. Davr oxirida tugallanmagan ishlab chiqarishdagi birliklar
Materiallar –100 %
Qo’shilgan xarajatlar – 80 % (2000*80 %)
2000
1600
3. Ekvivalent birliklarning jami
16000
15600
2. Mahsulot birligiga tegishli xarajatlarni hisoblash
Material
Ishlov berish
Jami xarajat
O’tgan davr xarajatlari
1000 sh.b.
3000 sh.b.
Joriy davr xarajatlari
24000 sh.b.
49000 sh.b.
Jami xarajatlar
25000 sh.b.
52000 sh.b.
Ekvivalent birliklarga taqsimlash
16000
15600
Mahsulot birligiga jami xarajatlar
1,5625sh.b.
3,3333sh.b.
4,8958 sh.b.
3. Ishlab chiqarish hisoboti – o’rtacha tortilgan usul
Miqdor
Bo’linmaga o’tkazilgan:
4 000 b.
Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarish
12 000
Jarayonga kiritilgan
16 000 b.
Jami birliklar
Hisobga olingan birliklarning jami
Tugallangan mahsulot birligi
14 000 b.
Davr oxirida tugallanmagan ishlab chiqarish
2 000 b.
Jami birliklar
16000 b.
Xarajatlar
Jami
Material
Ishlov berish
Bo’linmaga o’tkazilgan:
Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarish, sh.b.
Davr oxirida tugallanmagan ishlab chiqarish
2000*100 %*1,5625 , sh.b.
2000*80 %*3,3333, sh.b.
8459
3125
5334
Hisobga olingan xarajatlarning jami
77000
25000
52000
FIFO usuli
1. Ekvivalent birliklarni hisoblash
Material
Ishlov berish
1. Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarishni tugallash uchun zarur ekvivalent birliklar:
Ishlab chiqarishga berilgan jami material
Qo’shimcha xarajatlar 4000*60 % (100 %-40 %)
0
2400
2. Ishlov berish boshlangan va tugallangan birlik
10000
10000
3. Davr oxirida tugallanmagan ishlab chiqarishdagi birliklar
Materiallar –100 %
Qo’shilgan xarajatlar – 80 % (2000*80 %)
2000
1600
4. Ekvivalent birliklarning jami
12000
14000
2. Mahsulot birligiga xarajatlarni hisoblash
Material
Ishlov berish
Jami xarajat
Joriy davr xarajatlari
24000 sh.b.
49000 sh.b.
Ekvivalent birlikka taqsimlash
12000
14000
Mahsulot birligiga jami xarajat 1 b.
2,0 sh.b.
3,5 sh.b.
5,5 sh.b.
Ishlab chiqarish hisoboti- FIFO usuli
Miqdor
Bo’linmaga o’tkazilgan:
4 000 b.
Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarish
12 000
Jarayonga kiritilgan
16 000 b.
Jami birliklar
Jami hisoblangan birliklar
Tugallangan birliklar
14 000 b.
Davr oxirida tugallanmagan ishlab chiqarish
2 000 b.
Jami birliklar
16000 b.
Xarajatlar
Jami
Material
Ishlov berish
Bo’linmaga o’tkazilgan:
Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarish, sh.b.
4000
1000
3000
Joriy davr xarajatlari, sh.b.
73000
24000
49000
Jami xarajatlar, sh.b.
77000
25000
52000
Hisobga olingan birliklarning jami
Tugallangan birliklar
1. Oldingi davr xarajatlari, sh.b.
2. Davr boshida tugallanmagan ishlab chiqarishni
tugallash uchun joriy xarajatlar
Material 0*2,0.
Qo’shilgan xarajatlar 2400*3,50
4000
0
8400
1000
0
3000
8400
3. Ishlov berish boshlangan va tugallangan birliklar 10000*5,5
55000
20000
35000
4. Umumiy xarajatlar – tugallangan birliklar
67400
21000
46400
Davr oxirida tugallanmagan birliklar
2000*100 %*2,0 sh.b.
2000*80 %*3,5 sh.b.
9600
4000
5600
Jami hisoblangan xarajatlar, sh.b.
77000
25000
52000
O’rtacha tortilgan usulni FIFO usuli bilan qiyoslash59
O’rtacha tortilgan usul
FIFO usuli
1.
Davr boshidagi tugallanmagan ishlab chiqarish xarajatlari mahsulot birligiga xarajatlarni hisoblash uchun joriy davr xarajatlariga jamlanadi.
Mahsulot birligiga xarajatlarni hisoblash uchun faqat joriy davr xarajatlari kiritiladi.
2.
Davr boshidagi tugallanmagan ishlab chiqarishdagi birliklar davr boshida ishlov berish boshlangan va tugallangan birlik sifatida hisobga olinadi.
Davr boshidagi qoldiqni tugallash uchun zarur ishgina ekvivalent birlik hisobiga kiritiladi. Davr boshida ishlov berish boshlangan va tugallangan birliklar alohida ko’rsatiladi.
3
Mahsulot birligidagi xarajatlarga o’tgan davr xarajatlari ham qo’shiladi.
Bir birlik xarajatlariga joriy davr xarajatlari ham qo’shiladi.
4.
Ishlab berish tugallangan birliklarning hammasi (boshqa jarayonga berilgan) bir xil hisobga olinadi
Ishlov berish tugallangan (boshqa jarayonga berilgan) birliklar ikki guruhga ajraladi:
1. tugallanmagan ishlab chiqarish boshidagi qoldiqlardagi birlik
2. davr davomida boshlangan va tugallangan birlik
5.
Tugallanmagan ishlab chiqarishdagi birliklar o’rtacha xarajatlar bo’yicha baholanadi
Tugallanmagan ishlab chiqarishdagi birliklar so’nggi xarajatlar bo’yicha baholanadi
Topshiriq 8-1. «Aerospeys»kompaniyasining yo’ldoshlarni yig’ish bo’limi to’g’risidagi quyidagi ma’lumotlarni ko’rib chiqing:
