Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

 
4.3.2. Shaxsning kasbiy shakllanishi jarayonidagi inqirozlari 
Shaxsning  kasbiy  shakllanishi  inqirozlari  psixologlarining  chuqur 
oʻrganish predmeti mavjud emas. Psixik rivojlanish yosh va hayotiy inqirozlari 
esa  psixologik  tadqiqotlarda  aks  etgan. Kasbiy  shakllanish  inqirozlarini  koʻrib 
chiqishdan  oldin  shaxsga  doir  turli  inqirozlarini  taqlil  etamiz.Psixologiyada 
bolalik  inqirozlari  chuqur  oʻrganilgan.  Odatda  hayotning  birinchi  yilidagi 

---

238 
 
inqiroz  3  yoshdagi,  6-7  yoshdagi  va  10-12  yoshdagi  oʻsmirlik  inqirozlariga 
ajratiladi.  Inqirozlar  davomiyligi,  shakli  va  ta’sir  kuchi  bolaning  individual 
psixologik  xususiyatlaridan  koʻra  ijtimoiy  sharoitlari,  oilada  tarbiya  va 
pedagogik  tizim  xususiyatlariga  koʻra  inqirozlar  sezilarli  darajada  farqlanadi. 
Bolalik  inqirozlari  bolalarning  yangi  yosh  pogʻonaga  oʻtish  davrida  paydo 
boʻladi  va  atrofidagi  odamlar  bilan  oʻzaro  munosabatlar  shakli  shuningdek, 
jismoniy va psixologik imkoniyatlar bilan boqliq boʻladi.  
Negativlik,  qaysarlik,  erkalik  yuqori  darajadagi  ziddiyatlilik  holati 
bolalarning inqiroz davridagi xulqiy reaksiyalaridir.    
 R.A.Axmerov  shaxsni  biografik  inqirozlarini  tahlil  qilar  ekan,  ularning 
omili  sifatida  voqealar  va  ulardagi  munosabatni  koʻrsatadi.  U  quyidagi 
inqirozlarni ajratadi: oʻzini namoyon eta olmaslik inqirozi - hayotiy dasturning 
sub’yektiv salbiy qis etish.