Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

Standartlashtirilgan testlardan 
foydalanish 
Standartlashtirilgan testlar turli 
sabablarga  koʻra  ishlatiladi  va  shu 
sinov  ba'zan  bir  necha  maqsadlar 
uchun ishlatiladi. 
Kengroq  nuqtai  nazardan 
oʻquvchilarning oʻsishini baholash 

---

202 
 
Yaxshi  yoʻnaltirilgan  oʻqituvchi  sinfni  baholashda  har  bir  talabaning 
yutugʻi  haqida  muhim  ma'lumotlarni  beradi.  Biroq,  oʻqituvchilar  baholashda 
turlicha  farqlanadi,  odatda,  talabalarning  natijalari  tashqi  mezonlari  asosida 
tashkil  qilinib  va  solishtirib  ma'lumot  beriladi.  2  ta  8  sinf  oʻquvchisini  olsak, 
Brian  va  Yoshuaning,  matematik  baholarini  koʻrib  chiqaylik.  Joshua  toʻqson 
foiz baholash bilan matematika sinovlaridan oʻtgan va Brian ellik foiz gol bilan 
natija koʻrsatadi. Bu Brian va Yoshuaning ma’lumotlari, ularning ota-onalari va 
maktab xodimlari uchun muhim ahamiyatga ega.  
Xuddi  shu  tarzda,  uchdan  ikki  sinf  oʻquvchilari  har  ikkala  oʻqishda  oʻz 
hisobot  kartasida  CS  olish  mumkin,  lekin  biri  25  foizda  va  boshqasi  65  foiz 
bilan  oʻtishi  mumkin.  Oʻquvchilarni  baholashda  oʻqituvchilarning  baholashi 
boshqacha  va  standart  baholash  boshqacha  boʻlishi  mumkin.  Studentlar 
standartlashtirilgan  baholashda  pastroq  natija  koʻrsatishi  mumkin,  chunki 
ularning  oʻqituvchisi  oson  meyorlar  asosida  bahollashi  mumkin,  bunda  odiy 
farqlik  oʻqituvchi  oqitgan  ma’lumot  boshqa  va  standart  test  boshqa  boʻlishi 
mumkin,  yoki  talabalar  standart  test  namunalaridan  bexabar  boʻlishi  ham 
mumkin,  yoki  ular  testdan  hayiqishi  mumkin,  yoki  test  kuni  ular  kasal  boʻlib 
qolgan  boʻlishi  ham  mumkin.  Oʻqituvchilari  qiyin  mezonlar  asosida  sinflarda 
baholaganda,  standart  testlardan  ham  yuqori  baho  olishlari  mumkin,  yoki  ular 
standart testga tayyorlanib bir qancha variantlarga tayyorlanishi mumkin, lekin 
bir  necha  xildagi  savollarga  javob  berishi  ham  mumkin.  Bizlar  doimo 
baholashda aynan bir mezonga asosolanishdan ogoh boʻlishimiz lozim. 
Ba'zi  davlatlarda,  standartlashtirilgan  testlar  natijalari  kengroq  nuqtai 
nazardan  uyda  ilm  oluvchi  oʻquvchilarning  yutuqlari,  ota-ona  va  davlat 
rasmiylarini  axborot  bilan  ta'minlash  maqsadida  talab  qilinadi.  Misol  uchun, 
Nyu-Yorkda  uy-ta'limidagi  talabalar  4-sinfdan  8-gacha  va  9-dan  12-sinfgacha 
har  yili  tasdiqlangan  standartlashtirilgan  sinovdan  oʻtishlari  kerak.  Bu  testlar 
standartlashtirilgan  tarzda  amalga  oshirilishi  lozim  va  natijalari,  mahalliy 
maktab tumanga topshirilgan. Agar talaba 33 foizdan quyi natija yoki ball olsa, 
uy maktab dasturiga (Nyu-York Davlat ta'lim boshqarmasi, 2005) sinov muddati 
joylashtirilishi mumkin.