O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta mahsus ta’lim Vazirligi Sog’liqni saqlash vazirligi Andijon davlat tibbiyot instituti _____________________________ bo’limi ____________________________yo’nalishi ___-bosqich __-guruh talabasi ________________________ning ___________________ fanidan tayyorlagan Kurs ishi Mavzu: Antibiotiklar bilan yumsho-dori turlar tehnologiyasi
1.1. Mavzuning dolzarbligi va ahamiyati.
II. Adabiyotlar sharhi 2.1. Antibiotiklar haqida tushuncha.
2.2. Antibiotiklar bilan tayyorlanadigan yumsho -dori shakillariga qo’yilgan talablar.
2.3. Antibiotiklar bilan tayyorlanadigan yumsho- dori shakillari va ularni o’ziga hos texnologiyasi.
III. Tajriba qismi 3.1. Antibiotiklar bilan suyuq dori turlarini tayyorlash.
3.2. Antibiotiklar bilan yumshoq dori turlarini tayyorlash.
IV. Xulosa V. Foydalanilgan adabiyotlar Kirish. Hozirgi kunda butun dunyoda antibiotiklar juda ham zarur dori vositalari hisoblanadi. Umuman olganda farmasevtika sohasini antibiotiklar va ulardan tayyorlanadigan dorilarsiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Antibiotiklarni yaratish XX asrning eng katta kashfiyotlaridan biri bo'ldi, chunki antibiotiklarning qo`llanilishi tufayli millionlab odamlarning hayoti saqlandi. Antibiotiklar to`g`ri qo`llanilganda ular juda foydali va muhim dorilar ekanligi mutaxasisslar tomonidan tan olindi. Bunga sabab antibiotiklar bakteriyalar, zamburug`lar, viruslar tufayli kelib chiqqan infeksiyalar va kasalliklarga qarshi kurashadi. Shuning uchun antibiotiklar chorvachilik va parrandachilikda ham keng qo‘llanila boshlandi va mazkur preparatlar bilan ishlov berilgan hayvon mahsulotlarida antibiotiklarning miqdori me‘yoriy kattaliklardan ortib ketdi.
1.1 Mavzuning dolzarbligi va ahamiyati.
Antibiotiklar bilan dori turlarini tayyorlash mavzusining dolzarbligi: Jismonan sog‘lom, barkamol va ma’naviy yetuk avlod kelajakning poydevori. Demak aholi sog‘lom bo‘lsa, yurt tinch bo‘ladi. Butun jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining bergan ma’lumotiga ko‘ra barcha kasalliklarning 95 % shamollash (yallig‘lanish) orqali kelib chiqar ekan. Shunga asosan shamollashni oldini oladigan va uni davolashda ishlatiladigan dori vositalarini o‘rganish , kimyoviy tarkibi va ularni sertifiktlash hozirgi kunning dolzarb mavzularidan biri hisoblanadi. Mazkur tadqiqotlarni amalga oshirilishi mamlakat bojhona chegaralari orqali import qilinayotgan sifatsiz dori vositalarini noqonuniy aylanishini aniqlash jarayonlarini boshqarish imkonini yaratish orqali natijalarning yuqori darajadagi asoslanganligi, ekspressivligi va haqqoniyligini ta’minlab, bojxona ishi sohasida davlat manfaatlarini himoya qilishning ishonchli tizimini shakllantirdi. Tadqiqot ob’yekti va predmeti. Shamollash kasalliklarini davolashda ishlatiladigan dori-darmonlarni kimyoviy tuzilishi «Tashqi iqtisodiy faoliyatdagi tovarlar nomenklaturasi» asosida sertifikatlashdir. Buning uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan 2012 yil sentyabrda qabul qilingan va 2012 yil 1 oktyabrdan ishlatilayotgan amaldagi O‘zbekiston Respublikasi TIF TN ning 30- guruh “Farmatsevtika mahsulotlari” tovarlari tadqiqot ob’ekti bo‘lib hisoblanadi. Tadqiqotning maqsad va vazifalari. Hozirgi kunda tibbiyot sohasida kimyoviy moddalardan foydalanilmoqda. Bu moddalar organizmda yuzaga keladigan kasalliklarga qarshi ta’sir etadi, shu bilan birgalikda noto‘g‘ri foydalanish oqibatida boshqa bir organizmning biror organini ishiga salbiy ta’sir etishi mumkin. Yuqoridagilarni e’tiborga olgan holda, shamollash yallig‘lanish kasalliklariga qarshi ishlatiladigan dori vositalarini – antibiotiklarni kimyoviy tarkibi va ularni sertifikatlashni oldimizga maqsad qilib qo‘ydik. O'tgan 80 yil davomida antibiotiklardan keng foydalanish millionlab odamlar hayotini saqlab qolib, tibbiyot taraqqiyotga yordam berdi, chunki antibiotiklar o`sha davrda tarqalgan juda ham ko‘p sonli infeksion patogen mikroorganizmlar va kasalliklarni kamayishiga va yo`qotishga olib keldi. Lekin shu bilan birga antibiotiklar odamda simbioz holatda hayot kechiruvchi mikroorganizmlarga ham o‘z ta`sirini o‘tkazadi. Ular esa bir qator muhim funksiyalarni amalga oshiradi va ularning ekologiyasida antibiotiklarning ta‘sirida kelib chiquvchi o'zgarishlar odam o'zgarishining funksional holatiga ta‘sir etishini juda ham ko‘plab ilmiy dalillar ko‘rsatmoqda. Oxirgi ma'lumotlarga ko'ra, antibiotiklar immun tizimi funksiyasining 7 sustlashuviga va ovqat hazm qilish jarayonlarga ta'sir ko'rsatadi. Shu sababli antibiotiklardan foydalanish usullari qayta ko'rib chiqilmoqda. Yana bu mavzuning dolzarbligi va uning ahamiyati shundaki antibiotiklardan not’g’ri foydalanish natijasida har hil yomon kasalliklar nojo’ya tasirlar kelib chiqishi mumkin. Demak bu mavzu juda ham ahamiyatga egadir va uni o’rganish har bir tibbiyot hodimi va farmasevtiklar uchun zarurligini ham bilib olishimiz mumkin.Antibiotiklar kasallantiruvchi (patogen) mikroblardagi moddalar almashinuvini buzib, ularni o‘ldiradi yoki o‘sishini to‘xtatadi.
