O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
1-qoida 
O‘YIN UCHUN MAYDON
11
O‘yinlar musobaqa reglamentiga muvofiq sun'iy hamda tabiiy maydonlarda o‘tkazilishi 
mumkin. Sun'iy maydon yashil rangda bo‘lishi kerak. 
Maydon markazidagi chiziq o‘yin o‘tkaziladigan maydonni teng ikkiga ajratib turadi. Ushbu 
markazdagi chiziqning o‘rtasida markaziy belgi mavjud. Ushbu markaziy belgidan radiusi 9,15 m 
bo‘lgan aylana chiziladi. 
10
Futbol nazariyasi va uslubiyati. Darslik. Pedogogika fanlar nomzodi, professor R.I. Nurimovning tahriri 
ostida. Toshkent. “ITA-PRESS”. 2015. 
 
11
Mirzaqulov A.G., To‘laganov A.A., Po‘latov S.N. Futbol o‘yin qoidalari va musobaqalami tashkil etish O'quv 
uslubiy qo'llanma Toshkent. 2014 y.
Artikov A.A., Shukurova Sh.T. Mag’lubiyatdan keyin o’yindan chiqib ketish bilan o’ynaladigan musobaqa 
tizimi. O'quv uslubiy qo'llanma Toshkent. 2014 y. 
MUSOBAQALARNI REJALASHTIRISH 
HAKAMLIK QONUN QOIDALARI

---

76 
Maydon o‘lchamlari 
Maydonning yon tomoni (ya'ni bo‘yi) darvoza ortidan (ya'ni enidan) katta bo‘lishi kerak.
Bo‘yiga: minimum 90 m (100 yard), maksimum 120 m (130 yard) 
Eniga: minimum 45 m (50 yard), maksimum 90 m (100 yard) 
Barcha chiziqlar kengligi bir xil va 12 sm (5 dyuym) dan oshmasligi kerak. 
Xalqaro o‘yinlar uchun 
Bo‘yiga: minimum 100 m (110 yard), maksimum 110 m (120 yard) 
Eniga: minimum 64 m (70 yard), maksimum 75 m (80 yard). 
16-rasm 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Darvoza maydoni 
Darvoza chizig‘idan 5,5 metr masofada darvozani har bir ustunining ichki tomonidan parallel 
chiziq tortiladi. Bu chiziqning o‘zunligi ham 5,5 metr bo‘ladi. Bu o‘zunlikdagi chiziqning oxiri 
perpendekulyar tarzda darvoza chizig‘i bilan tutashadi. Shu shakldagi turtburchak darvoza maydoni 
deb ataladi. 
Jarima maydoni 
Maydonning har ikki tomonida jarima maydoni mavjud bo‘lib, u quyidagicha joylashgan: 
Darvoza chizig‘idan 16,5 metr masofada darvozani har bir ustunining ichki tomonidan 
parallel chiziq tortiladi. Bu kesmaning o‘zunligi ham 16,5 metr bo‘ladi. Bu o‘zunlikdagi chiziqning 
oxiri perpendekulyar tarzda darvoza chizig‘i bilan tutashadi. Shu shakldagi turtburchak jarima 
maydoni deb ataladi. 
Har ikkala maydonlar urtasida darvoza chizig‘idan 11 metr masofada hamda darvoza 
ustunlaridan teng masofada 11-metrlik belgi qo‘yiladi. Har bir jarima maydoni chizig‘i 
tashqarisidan radiusi 9,15 metr bo‘lgan yarim aylana chiziladi va uning markazi 11-metrlik nuqta 
vazifasini o‘taydi. 
Darvoza
Darvoza ustunlarining orasi 7,32 metr (8 yard), darvoza to‘sini yerdan 2,44 metr (8 fut) 
masofada joylashgan bo‘lishi kerak. 

---

77 
Ikkala ustun va to‘sin ham bir xil kenglikda, ya'ni 12 sm (5 dyuym) gacha bo‘lishi zarur. 
Darvoza ichida chiziq ham ustunlar va to‘sinning kengligida chizilgan bo‘lishi zarur. Darvozaga va 
darvoza ichiga darvozabonlarga halaqit qilmaydigan qilib darvoza to‘rlarini o‘rnatish kerak. 
17-rasm 
2-qoida
TO‘P 
To‘puchunxom-ashyo va texnik ma'lumotlar 
To‘p: 
-dumaloqshakldabo‘lishi; 
-teriyokishungao‘xshashhom-ashyodantayyorlangan bo‘lishi;
-teri yoki shunga o‘xshash hom-ashyodan tayyorlangan bo‘lishi; 
-xajmi 70 sm (28 dyuym) kubdan ko‘p yoki 68 (27 dyuym) sm kubdan kam bo‘lmasligi; 
-uchrashuv boshlanish arafasida 410 gr-450 gr gacha bo‘lishi; 
-to‘p ichidagi bosim me'yori 0,6-1,1 atmosfera (600-1100 gr./kv.sm) ga teng bo‘lishi kerak. 
18-19 rasm 
3-qoida