O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

Qarorni qabul qilish va uni ijro etish samaradorligi o‘yinchining texnik mahoratiga 
bog‘liqdir. Bu borada, albatta, vaziyatni baholash, raqib o‘yinchilari harakatlari va ularning 
taktik rejalarini to‘g‘ri xis qilish muhim ahamiyat kasb etadi. Buning o‘yinchida ko‘rish 
kengligi (pereferik ko‘rish), diqqatni jamlash va to‘g‘ri qaror qabul qilish pirovard 
samaradorlikni oshiradi. Xujum qilishda to‘pni to‘siq “teshigidan”, u yoki bu yonidan va 
to‘pni to‘siqqa urib maydon tashqarisiga chiqarib yuborish qobiliyati hal qiluvchi rolni 
o‘ynaydi. Raqibning oldingi chiziq o‘yinchilari himoyasini barbod qilish (to‘siqda, 
qo‘riqlashda, orqa chiziq himoyasi) uchun o‘yinchilar kuchli yoki sekin aniq, uzoq va yaqin 
oraliqlardan zarba berishlari ma’qul bo‘ladi. To‘p uzatuvchi o‘yinchi ham shu usullarga mos 
bo‘lgan qarorni ijro etishi talab qilinadi. Har bir o‘yinchi baland, past, tezkor, o‘ta qisqa, 
uzun uzatiladigan to‘plardan zarba berishni, zarba berganda ham to‘pni keskin 
37
Teri Clemens, Jenny McDowell. The volleyball drill book//125 technical and tactical drills/American volleyball 
coaches association.2012.-239s (
, 93 bet.
)

---

119 
o‘zgaruvchan yo‘nalishlar bo‘ylab kuch bilan sekin-aniq, chalg‘itib, to‘pni zaif qabul qiluvchi 
o‘yinchiga yo‘llashi foydali natijaga olib keladi. 
Raqib tomonidan zarba berish uchun uzatilgan to‘p to‘rdan biroz bu tomonga o‘tib 
ketgan bo‘lsa, bunday to‘pga zudlik bilan zarba berishga tayyor bo‘lish kerak. CHunki, 
bunday holatlarda raqib o‘yinchilari to‘siq qo‘yishga aksariyat ulgurmaydi. Agar ulgursa 
ham baribir zarba berish zarur, chunki orqa chiziq
o‘yinchilari ko‘pincha himoyaga tayyor bo‘lmaydi. YOki agar to‘siqlar zich bo‘lsa, to‘pni o‘z