|
Soliq hisoboti tushunchasi. Soliq hisobotisoliq to’lovchining soliq va boshqa majburiy to’lovning har bir turi bo’yicha yoki to’langan daromadlar bo’yicha hisob-kitoblar hamda soliq deklaratsiyalarini, shuningdek ularga doir ilovalarni o’z ichiga oladigan hujjati bo’lib, u Davlat soliq qo’mitasi va Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlanadigan shaklda (AV tomonidan 2013 yil 22 martda 2439-son bilan ro’yxatdan o’tkazilgan) tuziladi.
Soliq hisobotini tuzish. Soliq hisoboti qog’ozda va (yoki) elektron hujjat tarzida tuziladi.
Hisobot soliq to’lovchi tomonidan imzolanishi kerak, shuningdek agar u yuridik shaxs bo’lsa, uning muhri bilan tasdiqlanadi. Elektron hujjat tarzida taqdim etilgan hisobot soliq to’lovchining elektron raqamli imzosi bilan tasdiqlanadi.
Тa’kidlash joizki, moliyaviy va soliq hisobotlari shakllari Davlat soliq qo’mitasining www.soliq.uz. rasmiy saytiga joylashtirilgan bo’lib, ularni sotib olish uchun mablag’ sarf qilmasdan qog’ozga chop etib olish va to’ldirish mumkin.
Bundan tashqari, Davlat soliq qo’mitasining www.soliq.uz. saytida interaktiv xizmatlardan, xususan elektron ko’rinishdagi hisobot shakllari joylashtirilgan "Moliyaviy va soliq hisobotlarini elektron qabul qilish" portalidan ham foydalanish mumkin.
Davlat interaktiv xizmatlari, shu jumladan elektron moliyaviy va soliq hisobotlaridan foydalanishni hohlovchi har bir soliq to’lovchi - yuridik shaxs Davlat soliq qo’mitasining Yangi texnologiyalar ilmiy-axborot markazi ERI kalitlarini ro’yxatdan o’tkazish markazida elektron raqamli imzo kalitlarini ro’yxatdan o’tkazishlari lozim. Joylarda soliq to’lovchilar ERI kalitlarini ro’yxatdan o’tkazishi uchun sharoit yaratish maqsadida, DSQ Yangi texnologiyalar ilmiy-axborot markazi ERI ro’yxatdan o’tkazish markazining elektron raqamli imzo dasturiy-apparat va telekommunikatsion vositalari orqali soliq xizmatining barcha tuman bo’linmalarida elektron raqamli imzo yopiq va ochiq kalitlarini yaratish imkoniyati ko’zda tutilgan. Soliq to’lovchi ERI kalitini ro’yxatdan o’tkazish uchun tuman soliq inspeksiyasiga ariza bilan murojaat qilishi kifoya.
Bugungi kunda soliqqa tortish tizimini takomillashtirish bilan bir qatorda soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar bo’yicha hisobotlarni yuritish, soliqlarni to’lash tizimini takomillashtirish, soliq va moliyaviy hisobot shakllarini soddalashtirish, hamda ular hajmini qisqartirish ham muhim vazifalardan hisoblanadi.
Тadbirkorlik sub’ektlari faoliyati uchun yanada qulay shart-sharoitlarni yaratish maqsadida 2012-yil 16 iyulda O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Statistik, soliq, moliyaviy hisobotlarni, litsenziyalanadigan faoliyat turlarini va ruhsat berish tartib-taomillarini tubdan qisqartirish chora-tadbirlari to’g’risida”gi farmoni qabul qilindi. Mazkur farmonda davlat statistika, moliya, soliq va boshqa turdagi hisobotlarni hamda ularning davriyligini qisqartirish, shuningdek, 80 ta ruhsat berish tartib-taomillarini va 15 ta faoliyat turlarini litsenziyalashni bekor qilish ko’zda tutilgani ayni muddaodir.
Ma’lumki bozor iqtisodiyoti sharoitida hisob axborotlariga bo’lgan ehtiyoj o’sib borishi va uning ahamiyati ortishini inobatga olib, elektron axborotlar bazasini shakllantirish masalalari muhim ahamiyatga egadir. Тadbirkorlik sub’ektlari uchun yanada qulay shart-sharoit yaratish maqsadida yurtboshimizning yuqoridagi qayd etilgan farmoniga ko’ra soliq to’lovchilar tomonidan Davlat, soliq, statistika va boshqa organlariga taqdim etiladigan va ko’p marotaba takrorlanadigan turli hildagi hisobotlar 2013 yil 1 yanvardan boshlab bekor qilinadi. Ushbu hisobotlarning bekor qilinishi nafaqat tadbirkorlik sub’ektlarini hisobot tuzishga ketadigan vaqtlarni tejashga, balki ularning moliyaviy mablag’larini tejashga xizmat qiladi.
shuningdek, mazkur Farmonga muvofiq joriy yilning 3 choragidan boshlab, kichik biznes sub’ektlari toifasiga kirmaydigan korxonalar “Asosiy vositalar harakati to’g’risidagi hisobot” va “Debitor va kreditor qarzlari to’g’risidagi ma’lumotnoma”ni, kichik biznes sub’ektlar esa “Debitor va kreditor qarzlari to’g’risidagi ma’lumotnoma”ni topshirish majburiyatidan ozod etildi. Ushbu hisobotlardan olinadigan axborotlar boshqa statistik va buxgalteriya hisoboti ma’lumotlari bilan to’ldiriladi. Hisobot tuzilishni soddalashtirishga qaratilgan ushbu farmonning yana bir ijobiy tomoni axborotdan foydalanuvchilar oldin ber necha hisobotlardan olgan ma’lumotlarini endilikda bitta hisobotdan olish imkoniyatiga ega bo’lish hisoblanadi.
Bundan tashqari 2013 yil 1 yanvardan boshlab, 11 ta statistik hisobot shakllari bekor qilinib, 12 turdagi soliq hisobot shakllari va ularni taqdim etish davriyligi qisqaradi. Natijada soliq va majburiy to’lovlar bo’yicha soliq hisobotlari yirik korxonalarda umumiy tartibda 2,3 barobariga, kichik biznes sub’ektlar uchun esa 1,7 barobariga qisqaradi. Buning natijasida soliq to’lovchi va soliq organlar sarflaydigan xodimlarining hisobotlarni tuzish hamda uni qayta ishlashga ketadigan vaqti keskin kamayishiga, elektron hisobotlarni qabul qilish samardorligini oshirishga erishiladi.
Yuridik shaxs - soliq to’lovchi qayta tashkil etilayotganda yoki tugatilayotganda, har bir qayta tashkil etilayotgan yoki tugatilayotgan soliq to’lovchiga soliq davri boshlanganidan e’tiboran qayta tashkil etish yoki tugatish tugallangan kunga qadar bo’lgan davr yuzasidan tegishincha topshirish dalolatnomasi, taqsimlash balansi yoxud tugatish balansi asosida alohida-alohida soliq hisoboti tuziladi. Mazkur hisobot topshirish dalolatnomasi, taqsimlash balansi yoki tugatish balansi tasdiqlangan kundan e’tiboran uch ish kuni ichida taqdim etiladi. Yuqoridagi qoidalar o’zgartirish, shuningdek boshqa yuridik shaxsni qo’shib olish orqali qayta tashkil etilayotgan yuridik shaxslarga nisbatan tatbiq etilmaydi.
MISOL. Yagona soliq to’lovchisi bo’lgan kichik korxonada tugatish ishlari 2012 yilning 5 yanvarida boshlandi. Kreditorlarning talablar taqdim etishi uchun belgilangan muddat tugagach, tugatuvchi davlat soliq xizmati organi tomonidan o’tkazilgan tekshirish natijalarini hisobga olgan holda oraliq tugatish balansi loyihasini tuzadi. Oraliq tugatish balansi korxona muassislari (qatnashchilari) tomonidan tasdiqlanadi va 3 kun ichida DSIga taqdim qilinadi.
Тadbirkorlik sub’ekti - yuridik shaxs ixtiyoriy tugatilgan taqdirda, unga soliq davri boshlanganidan to yuridik shaxslarni davlat ro’yxatidan o’tkazuvchi organ tugatish tartib-taomili boshlanganligi haqida xabardor qilingan sanagacha bo’lgan muddat uchun alohida hisobot tuziladi. hisobotda ko’rsatilgan ma’lumotlarning to’g’riligi uchun soliq to’lovchi javobgar bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
