O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maхsus ta’lim vazirligi o‘zbekiston respublikasi madaniyat va sport ishlari vazirligi

 
51-modul. Diqqatning psixofiziologik indikatorlari va mexanizmlari 
N.N.Lange, I.M.Sechenov, K.N.Kornilov tadqiqotlarida diqqatning tperseptiv jabhalari. 
E.Titchener, G. Myullerning tadqiqotlarida diqqat sezgining xususiyati sifatida fiziologik talqin 
qilinishi. T.A.Ribo, N.N.Lange tadqiqotlarida diqqatning motor komponentlari. Sherrington 
“Voronkasi” yoki umumiy harakat maydoni nazariyasi. Optimal qo’zg’alish o’chog’i va 
I.P.Palovning oriyentirovka refleksi. A.A.Uxtomskiyning dominantlik tamoyili.
 
52-modul. Diqqatning neyrofiziologik mexanizmlari 
Uyqu va bedorlikning neyrofiziologik mexanizmlari. Miyaning ritmik elektr faolligi va 
diqqat jarayonlari Tushuvchi va ko’tariluvchi retikulyar faollik tizimi. Diffuz talamik 
proyeksiyalovchi tizim konsepsiyasi. Frontal talamik boshqarish tizimi. 
53-modul. Diqqatning asosiy xusisiyatlar 
Diqqatning hajmi. Diqqat hajmining individual xususiyatlari. Diqqatning to’planishi. 
Diqqatning barqarorligi. Diqqatning tebranishi. Diqqatning ko’chishi va taqsimlanishi. Material 
xarakteriga, faoliyat turlari va shaxs usianovkasiga ko’ra diqqatning barqarorligi. Diqqatni 
bo’linishini belgilovchi omillar.Ta’sirlarga chidamliligini baholash usullari. Diqqatning ko’chishi 
va taqsimlanishi. Har xil harakatlarga diqqatning taqsimlanish qobiliyatini belgilovchi omillar. 

---

18 
 
54-modul. Diqqat turlari va funksiyalari 
Ixtiyorsiz, reflektor, instinktiv diqqat (Lange N.N.), birlamchi (E.Titchener), natural 
(L.S.Vigotskiy), zaruriy (N.F.Dobrinin), Oriyentirovka reaksiyasi-ixtiyorsiz diqqat. Ixtiyoriy 
diqqat. Ixtiyoriy diqqatdan keyingi diqqat (N.F.Dobrinin). Oriyentirovka reaksiyasi-ixtiyorsiz 
diqqatning fiziologik ko’rinishi ekanligi. Ixtiyorsiz diqqatning bilish ehtiyojlari bilan aloqasi (Lange 
N.N.). Ixtiyorsiz diqqat- izlanuvchanlik va tadqiqotchilik faoliyati. Ixtiyorsiz diqqatning 
shartlovchi omillar: jadalligi, sifati, tusatdan paydo bo’lishi, takrorlanishi, harakat va yangilik. 
Diqqat oldi jarayonlar (Nayser U) va ularning xulq-atvor tuzilmasidagi o’rni. Saralab o’qish 
diqqat oldi jarayonlarini tadqiq etishning usuli sifatida.
Ixtiyoriy diqqat (ikkilamchi). Maqsadga egalik ixtiyoriy diqqatning asosiy alomati. Ixtiyoriy 
diqqatning psixologik mexanizmlari. Persepsiya jarayonlari-ixtiyoriy diqqatning asosi. Ixtiyoriy 
diqqatning bilvositalik xarakteri. Ixtiyoriy diqqatni tadqiq etishning qo’sh stimul metodikasi. 
Ixtiyoriy diqqatdan keyingi diqqat (N.F.Dobrinin), birlamchi ixtiyoriy diqqat (Titchiner). 
Ixtiyoriy va ixtiyorsiz diqqatlardan farqi. Vujudga kelish shartlari. Ixtiyoriy diqqatdan keyingi 
diqqatning pedagogik ahamiyati.