O’zbekistоn respublikаsi оliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi gulistоn dаvlаt universiteti o’. T. Toshbekov

3. Talabalar mustaqil ta'limining mazmuni va hajmi 
(Ma'ruza va laboratoriya ishlari ) 
 
Ishchi o’quv dasturining mustaqil 
ta'limga oid bўlim va mavzulari 
Mustaqil ta'limga oid topshiriq va 
tavsiyalar 
Bajarilish 
muddatlari 
hajmi 
(soatda) 
1. Kirish. Asosiy tushunchalar. 
Kursning 
prеdmеti 
va 
vazifalari. 
Kursning umumilmiy va maxsus fanlar 
bilan 
aloqasi. 
Fanning 
taraqqiyoti 
haqida qisqacha tarixiy ma'lumotlar. 
Tuproq haqida tushuncha, tuproqning 
ta’rifi. 
Tuproqshunoslikning 
umumiy 
va 
maxsus 
uslublari. 
Fanning 
muommolari. 
. 
Asosiy tushunchalar. 
Kursning prеdmеti va vazifalarini 
tushinib olish. Kursning umumilmiy 
va 
maxsus fanlar bilan aloqasi 
to’g’risida 
ma’lumotga 
ega 
bbo’lish. 
Fanning 
rivojlanishiga 
xissa 
qo’shgan 
olimlar 
bilan 
tanishish..
1-2- hafta 
4 
2. Gipergenez (nurash) jarayoni va 
unda tog’ jinslarining o’zgarishi. 
Tog’ jinslarining nurashi ya tuproq 
hosil qiluvchi ona jinslarni yuzaga 
kelishini tushinib olish.. Birlamchi 
va ikkilamchi minerallarning hosil 
bo’lishi tog’risida ma’lumotga ega 
bo’lish. . Yotqiziqlar to’g’risida 
tushuncha hosil qilish.
1-2- hafta 
4 
3. Tuproq hosil bo’lishinig biologic 
asoslari. 
Tafbiatda 
ozuqa 
moddalarning aylanishi va ularning 
mohiyati. . 
Tuproq hosil bo’lishinig biologic 
asoslarini o’rganish. Tafbiatda 
ozuqa moddalarning aylanishi va 
ularning mohiyatini bilib olish. 
1-2- hafta 
4 

---

13 
4. Tuproqning tarkibi va hossalarini 
o’rganishda 
mexanik 
tarkibning 
ahamiyati. Tuproqning fizik – mexanik 
xossalariva ularning ahamiyati. 
Tuproqdagi mexanik elementlar va 
tuproqning mexanik tarkibini bilib 
olish. Klassifikatsiyasini yod olish. 
Tuproqning 
ilashimligi, 
yopishqoqligi, 
plastiklik, 
bo’kish, 
cho’kish 
xossalari 
va 
ularning 
ahamiyatini tushinib olish. 
1-2- hafta 
4 
5. 
Tuproqning 
suv 
xossalari, 
suv 
balansi va rejimi. 
Tuproqning 
suv 
xossalarini 
o’rganish 
va 
aniqlash 
usullarini 
bilib olish. Tuproqning suv balansi 
va rejimini o’rganish. 
1-2- hafta 
4 
6. Tuproq strukturasi va unumdorligi. 
Tuproq 
strukturasining 
tuzilishi, 
turlari, buzilish sabablari va tiklash 
yo’llarini 
bilish. 
Tuproq 
unumdorligi xillari va uni oshirish 
yo’llarini o’rganish. 
1-2- hafta 
4 
7..Tuproq klassifikatsiyasi 
Tabiatda 
tuproqlarning 
tarqalish 
konuiyatlarini 
bilish. 
V.V.Dokuchayev, 
N.M.Sibirtsev, 
S.S.Neustruyev 
va 
boshqalar 
tomanidan 
tuzilgan 
tuproq 
klassifikatsiyalarini bilib olish. 
1-2- hafta 
4 
8.Dasht 
mintaqasi 
tuproqlari. 
Qorq 
tuproqlarning 
tarqalishi 
va 
hosil 
bo’lishi. 
Dasht 
mintaqasi 
tuproqlari 
to’g’risida ma’limot to’plash.. Qorq 
tuproqlarning 
tarqalishi 
va 
hosil 
bo’lish jarayonini bilib olish.. 
1-2- hafta 
4 
9. Cho’l mintaqasi tuproqlari. Taqirlar, 
sur-qo’ng’ir , qumli tuproqlar. 
Cho’l mintaqasi tuproqlari kelib 
chiqishi, 
tarqalishi, 
tarkibi 
va 
xossalari 
to’g’risida 
ma’lumot 
to’plash. Taqirlar, sur-qo’ng’ir , 
qumli 
tuproqlarning 
unumdorligini 
oshirish yo’llarini bilish.. 
1-2- hafta 
4 
10. O’zbekistonda tarqalgan gidromorf 
tuproqlar. 
O’tloqi, 
otloq-botqoq, 
botqoq 
tiproqlar 
to’g’risida 
ma’lumot 
to’plash. 
1-2- hafta 
4