O'zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta'lim vazirligi

Toshkent - 2021




O‘quv dasturi Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti aloqa va axborotlashtirish, telekommunikatsiya texnologiyalari yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv metodik birlashmasining 2021-yil 20-avgustdagi 3-sonli majlis bayoni bilan ma’qullangan.
0‘zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi huzuridagi Oliy va o‘rta maxsus, yo‘nalishlari bo‘yicha o‘quv uslubiy birlashmalar faoliyatini


va Vazii avgustdagi 375-son buyrug’i bilan TASDIQLANDI VA JORIY
ETILD


Muvofii


hning 2021-yil 28-avgustdagi 5-son yig’ilishida ma’qullangan





Tuzuvchilar: D.N.Jumayeva


Navoiy shahar kasb-hunar maktabi maxsus fan
o‘qituvchisi.


Taqrizchilar: U.F.Sattorov


Navoiy shahar kasb-hunar maktabi direktori,
filologiya fanlari nomzodi.


G‘.R.Yodgorov Navoiy Davlat Pedagogika Instituti informatika
o‘qitish metodikasi kafedrasi dotsenti, fizika-
matematika fanlari nomzodi.

Dastur nomi	Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining apparat ta’minotigaxizmat ko’rsatish
Ajratilgan soat	120
Mavzular soni	19
Dasturning maqsadi	Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferiya uskunalarining apparat ta'minotiga xizmat ko’rsatish Ko’nikmalarini egallash.
O‘zlashtirish (o‘qitish) natijalari	Foydalanuvchi ish joyida kompyuter texnikasi va kompyuter ofis jihozlarini ishga tushirish; Kompyuter texnikasi va kompyuter ofis uskunalari ishidagi eng oddiy muammolar va nosozliklarni bartaraf etish va ish qobiliyatini diagnostika qilish; Nosoz apparat qismlarini almashtirish
Bilimlar	-Shaxsiy kompyuter va serverlar turlari, arxitekturasining tasnifi; -Shaxsiy kompyuter va serverlar qurilmasi, ularning asosiy bloklari, vazifalari va texnikxususiyatlari; -Shaxsiy kompyuter va serverlar uchun BIOS bo’limlari va BIOSning asosiy parametrlari; -Periferiya turlari va maqsadi, ishlash prinsiplari, ulanish interfeyslari va ishlash qoidalari; -Shaxsiy kompyuter, serverlar, periferiya qurilmalari uskunalar va kompyuter ofis uskunalarini o’rnatish, ularni ishlatish bo’yicha me'yoriy hujjatlar va mehnatni muhofaza qilish; -Apparat ta'minotining tarkibiy qismlari nosozliklarini tashxislash usullari va muammolarni bartaraf etish; -Apparat ta'minotining talabga javob bermaydigan qismlarini almashtirish usullari; -Ixtisoslashtirilgan xizmat ko’rsatish markazlarida apparaturalarni kafolatli ta'mirlash tartibi; -Buxgalteriya va texnik hujjatlar.
Ko‘nikmalar	-Foydalanuvchi vazifalarini optimaldarajada hal qilish uchun shaxsiy kompyuter, serverva periferik uskunalar apparat tarkibiy qismlarini tanlash; -Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferik qurilmalar va ofis jihozlarini asosiy tarkibiy qismlarga (bloklarga) ajratish va yig’ish; -Shaxsiy kompyuterlar, serverlar, periferik qurilmalar va ofis jihozlari uskunalari kabel tizimini ulash; -Apparat ta'minotining parametrlarini sozlash; -Apparat ta'minotining ishlash samaradorligini tashxislash, nosozlik va muammolarini bartaraf etish; -Apparat ta'minotining funksional bo’lmagantarkibiy qismlarini o’xshash yoki mos keluvchilari bilan almashtirish; -Apparat ta'minotini ixtisoslashtirilgan xizmat ko’rsatish markazlariga ta'mirlash uchunborish; -Buxgalteriya va texnik hujjatlarni saqlash;
O‘quv rejasiga muvofiq o‘zaro bog‘liq bo‘lgan fanning nomi	Informatika va axborot texnologiyalari, axborot xavfsizligi, ma'lumotlar ombori, WEB dasturlash, kompyuter tarmoqlari, raqamli axborotni qayta ishlash

	texnologiyasi
O‘qitishni tashkiliy shakli	N - Nazariy ta’lim; A - Amaliy ta’lim; NA - Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi; MX - Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Dasturga qo‘yilgan talab	Majburiy
O‘qitish tili	Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi	Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash	Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

2. O‘quv dasturi mazmuni №	Mavzular nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	g ^lk ^ni ^a ^in ^hs Is • ^ t^i iil ‘^iq^t shk^il O a^s t	^mi t a t s u S
	1-Bo’lim: Kompyuter uskunalarini ishga tushirish
1	Kompyuter texnologiyalari haqida umumiy ma'lumot	Hisoblash texnikasining rivojlanish tarixi. ShK haqida umumiy tushunchalar	2	N	2
2	Shaxsiy kompyuterning umumiy ko’rinishi va tuzilishi	ShKning asosiy qurilmalari. Tizimli blok. Tizimli blokka texnik xizmat ko’rsatish qoidalari	4	N,A	3
3	Shaxsiy kompyuterning tizimli platasi	Tizimli plata, uning vazifalari va tuzilishi. Slotlar (bo’lovchilar)ning maqsadlari. Tizim shinalarining vazifalari va xususiyatlari. Tizimli platani o’rnatish uchun qo’llanma. Tizim platasining turi va xususiyatlarini aniqlash. Kompyuter qurilmalarini ulash va ishlatish.	8	N,A	2
4	Shaxsiy kompyuterning prosessori	Kompyuter prosessori. Ko’p bo’limli va ko’p yadroli mikroprosessorlar. Prosessorning soketi. Kesh xotira. Prosessor qurilmalari. Prosessorning sovutish tizimi. ShK prosessor xususiyatlarini aniqlash	8	N,A	2
5	Shaxsiy kompyuterning ichki xotirasi va uning asosiy qurilmalari	Ma'lumotni saqlash prinsiplari. Xotira turlari. Operativ xotira turlari. Maxsus xotira. Batareykani o’rnatish va xotira	6	N,A	2

		xususiyatlarini aniqlash
6	Shaxsiy kompyuterning tashqi xotirasi	Tashqi xotira qurilmasi va uni ulash. qattiq disk qurilmasi va ishlash prinsipi. Fizik va mantiqiydisklar. CD/DVD/BR/USB - tashuvchilar. Disklarga ma'lumot yozish. Disklarning mantiqiy bo’linishi va disklarni formatlash. Disklarni tozalash. Defragmentasiya.	6	N,A	4
7	Shaxsiy kompyuterning videotizimi.	Monitorlar tavsifi. Proeksion apparatlar. Videoadapter qurilmalari va xarakteristikasi. Shaxsiy kompyuterning videotizimini o’rnatish va unga xizmat ko’rsatish.	8	N,A	2
8	Audio axborotlarni qayta ishlash va ijro etish tizimlari	Audio axborotlarni qayta ishlash va chiqarish tizimlari. Ulanish interfeyslari. ShKning dinamik tizimi texnik xizmat ko’rsatish. Amaliy mashhulot. ShK tovush tizimini ulash.	6	N,A	2
9	Axborotni kiritish qurilmalari.	Klaviaturalar ko’rinishlari va turlari. Ishlash prinsipi. Grafik manipulyator. Sichqonchaning maqsadi va turlari. Skanerlar tasnifi, ishlash prinsipi. Interfeys. Ma'lumotlarni kiritish qurilmalarini ulash va ishga yaroqliligini tekshirish.	4	N,A	2
10	Bosmaxona qurilmalariva orgtexnika	Printerlar tasnifi Matrisali printerlar qurilmasi va ishlash prinsipi Purkovchi printerlar qurilmalari va ishlash prinsipi. Lazerli printerlar qurilmasi va ishlash prinsiplari. Maxsus printerlar va uning qo’llanilish sohalari. Nusxa ko’chirish uskunalari. Bosmaga chiqarish uskunalarini ulash va ularning ishga yaroqliligini tekshirish.	6	N,A	3
11	Axborot uzatish tizimlarining texnik vositalari.	Axborot uzatish tizimlarining texnik vositalari. Tarmoq adapterlari (platalari). Marshrutizatorlar Yo’naltiruvchilar (routerlar). Global tarmoqning apparat ta'minoti. Wi-Fi, Bluetooth aloqasi. Kompyuterlarni tarmoqqa ulash. Simsiz ma'lumotlar uzatishni o’rnatish va sozlash.	10	N,A	4
12	Sovutish tizimlari	Faol va passiv sovutish tizimlari. Mobil kompyuter sovutish tizimlari. ShK harorat rejiminitestlash.	4	N,A	4
13	Kompyuter texnikasining elektr ta'minoti.	ShKning tok manbai va uning tasnifi. Tarmoqfiltrlari, stabilizatorlar, favqulotda quvvat manbalari ShKning elektr ta'minotini tashkil etish.	6	N,A	2

14	Serverning apparat ta'minoti		Serverlarning maqsadi va tasnifi. Serverlarning asosiy texnik xususiyatlari haqida umumiy ma'lumot		6		N,A		2
	2-Bo'lim: Kompyuterga texnik xizmat ko'rsatish
15	Kompyuter texnikasiga texnik xizmat ko’rsatishni tashkil etish		Standart texnik xizmat ko’rsatish va ta'mirlash tizimi. Xizmat ko’rsatish markazlarida kafolatli ta'mirlash. ShK ga profilaktik ta'mir uchun texnik xizmat ko’rsatish. Orgtexnika va tarmo? ji?ozlariga texnik xizmat ko’rsatish		10		N,A		2
16	Kompyuter texnikasi va serverdagi nosozliklar. Ularni tuzatish yo’llari		ShK bilan ishlashda eng ko’p uchraydigan nosozliklar, o’chib qolishlar va sabablari. Uskunaga ta'sir etuvchi salbiy omillarning xususiyatlari. Nosozliklarning turlari. Xatolarning asosiy turlari. Tizimli blokmuammolarini aniqlash va bartaraf eti sh. Videokartalarningmuammol arini aniqlash va bartaraf etish. Monitorlar muammolarinianiqlash va bartaraf etish. Periferik uskunalar muammolarinibartaraf qilish. Tarmoq uskunalari muammolarini bartaraf etish. Klaviatura va manipulyatorlar muammolarini aniqlash va bartaraf qilish. Disk muammolarini ani?lash va bartaraf etish. Elektr ta'minoti muammolari va ularni bartaraf qilish.		12		N,A
17	Kompyuter texnikasi va ofis uskunalari uchun sarf materiallari		Sarflangan mahsulot turlari. Mahsulot turlari resursi. Sarfmateriallarining saqlanish muddati. Sarf materiallarini qayta ishlash.		4		N,A		2
18	Kartridjlarni to’ldirish va tiklash		Purkovchi printerlar kartridjini almashtirish va to’ldirishtexnologiyalari. Lazerli printer kartrijini almashtirish va to’ldirish texnologiyalari va uni amalga oshirish. Nusxalash qurilmalarining kartrijini almashtirish va to’ldirishtexnologiyalari. Plotterlar kartrijini almashtirish va to’ldirishtexnologiyalari.		6		N,A
19	Kompyuter texnikasi va orgtexnikalar uchun uskunalar,ksessuarlar va tozalash mahsulotlari		Uskunalar va asboblar. Jihozlarni moylash. Tozalash mahsulotlaridan foydalanish.		4		N, A		2
Jami:				120				42

3. 
   O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
   

O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib, ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.
4. Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:

1. 
   Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib,yangi bosqichga ko‘taramiz” Toshkent - “0‘zbekiston”-2018.
   
2. 
   Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy baxodir” Toshkent - “0‘zbekiston”-2018.
   
3. 
   Shavkat Mirziyoyev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz” Toshkent - “0‘zbekiston”-2016.
   
4. 
   Shavkat Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik -har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak” Toshkent - “0‘zbekiston”-2017.
   
5. 
   Shavkat Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash - yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” Toshkent - “0‘zbekiston”-2017.
   
6. 
   Shavkat Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga quramiz” Toshkent - “0‘zbekiston”-2018.
   
7. 
   Shavkat Mirziyoyev “Niyati ulug‘ xalqning ishi ham ulug‘, hayoti yorug‘ va kelajagi farovon bo‘ladi” Toshkent - “0‘zbekiston”-2019.
   
8. 
   N.I.Sodiqova, E.A.Korniyenko, M.D.Xoshimxodjayeva Pereferiya va ofis qurilmalarini ta’mirlash va ishlatish o‘quv qo‘llanma. Toshkent 2013y.
   
9. 
   Дж. К. Макин, АнилДесаи Учебный курс Microsoft. Развертывание и настройка WindowsServer.. 2012 г.
   
10. 
    Д. Колиснеченко “Компьютер. Большой самоучитель по ремонту, сборке и модернизации”, 2010 г.
    
11. 
    Эндрю Таненбаум “Архитектура Компьютера” 6-издание, Питер, 2013 г.
    
12. 
    A.Shin. Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori Mutaxassislikka kirish (komunikatsiya, tizimlarida xizmat ko‘rsatish va ta’mirlash texnigi) 2017y.
    
13. 
    O‘.Yuldoshev .Axborot vositalari mashinalari va kompyuter tarmoqlari operatori 2017y.
    
14. 
    O‘.Yuldoshev. Raqamli axborotlarni qayta ishlash ustasi 2017y.
    

Internet manbalari:

1. 
   http://metalcandy.ru/documentation-centos
   
2. 
   https://aim.uz/referaty/58-informatika/13477-shaxsiy-kompyuter-va-ofis-qurilmalariga- texnik-xizmat-ko-rsatish-fanidan-ma-ruza-matni.html#google vignette
   
3. 
   http://docplayer.net/34780225-Kasb-hunar-kollejlari-uchun-o-quv-qo-llanma.html
   

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING

2.