O'zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta'lim vazirligi

Toshkent - 2021




O‘quv dasturi Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti aloqa va axborotlashtirish, telekommunikatsiya texnologiyalari yo‘nalishlari bo‘yicha O‘quv metodik birlashmasining 2021-yil 20-avgustdagi 3-sonli majlis bayoni bilan ma’qullangan.
0‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi huzuridagi Oliy va o‘rta maxsus, kasb^uinac-4a’limi yo‘nalishlari bo‘yicha o‘quv uslubiy birlashmalar faoliyatini Muvofiqla^tojAiVSinHt^Kishning 2021-yil 28-avgustdagi 5-son yig’ilishida ma’qullangan va Vazirbramg 2021-yi)raa-avgustdagi 375-son buyrug’i bilan TASDIQLANDI VA JORIY ETILDu/ DEVONXONA


Tuzuvchilar:


D.N.Jumaeva


Navoiy shahar kasb-hunar maktabi maxsus fan o‘qituvchisi


M.G‘.Axmedova Navoiy shahar kasb-hunar maktabi maxsus fan
o‘qituvchisi


Taqrizchilar:


U.F.Sattorov


Navoiy shahar kasb-hunar maktabi direktori, filologiya fanlari nomzodi.


G‘.R.Yodgorov


Navoiy Davlat Pedagogika Instituti informatika o‘qitish metodikasi kafedrasi dotsenti, fizika- matematika fanlari nomzodi

Dastur nomi	Axborot texnologiyalari asoslari
Ajratilgan soat	40
Mavzular soni	6
Dasturning maqsadi	Zamonaviy ishlab chiqarish va boshqaruv jarayonlarida qo‘llaniladigan axborot texnologiyalari usullari jarayonlarini o‘rganish. Axborotni qayta ishlashning texnologik jarayonlari, tarmoq axborot texnologiyalari, platforma va boshqalarni kasbiy faoliyatda qo‘llash
O‘zlashtirish (o‘qitish) natijalari	Kompyuterning asosiy va qo‘shimcha komponentalari bilan ishlash; zamonaviy texnika vositalarida ishlay bilish; multimedia dasturiy vositalarida ommabop mahsulot yaratish; tarmoqda ishlash va tarmoq havfsizligini ta’minlash;
Bilimlar	axborot texnologiyasining asosiy masalalari va maqsadini bilish; kompyuterning asosiy komponentalarini bilish; zamonaviy texnika vositalarini haqida tushunchalarni bilish; multimedia dasturiy vositalari xaqida: tarmoqlar va internet rivojlanish tarixi haqida bilish; tarmoq operatsion tizimlar haqida bilish; - global axborot resurslari bilan tanishish.
Ko‘nikmalar	axborot texnologiyalarini maqsadli o‘rnatish va asosiy masalalarni aniqlashni bilish; kompyuterning asosiy va qo‘shimcha komponentalarini sozlash va unda ishlash; zamonaviy texnika vositalarida maqsadli ishlay bilish; multimedia dasturiy vositalarida mah-sulot ommabop yaratish; tarmoq komponentlari va tarmoqda havf-sizlikni ta’minlash; global axborot resurslariga innovatsion yondashishda maqsadli harakat qilish va xavfsizlikni ta’minlash.
O‘quv rejasiga muvofiq o‘zaro bog‘liq bo‘lgan fanning nomi	Informatika, axborot xavfsizligi, ma’lumotlar ombori
O‘qitishni tashkiliy shakli	N - Nazariy ta’lim; A - Amaliy ta’lim; NA - Nazariy va amaliy ta’lim birgalikda tashkil etiladi; MX - Maxsus xonada o‘tkaziladigan mashg‘ulot.
Dasturga qo‘yilgan talab	Majburiy
O‘qitish tili	Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi	Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash	Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

№	Mavzular nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘qitishning tashkiliy shakli	^mi t a t s u £
1.	Axborot va axborot texnologiyalari	Axborot va uning turlari. Axbo-rotning bit o‘lchov birligi. Axborot xususiyatlari. Axborot jarayoni. Axborot tizimi. Axborot tizimlari-ning turlari. Ma’lumotlar va ma’lu-motlar bazalari	4	N,A
2.	Shaxsiy kompyuter arxitekturasi va tuzilishi	Kompyuterlarning umumiy ma’lu-moti va tasnifi. Avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlarida hisoblash tex-nikasining roli. Kompyuterning mantiqiy qurilmasi va arxitekturasi. Kompyuterning apparat ta’minoti. Periferiya qurilmalari	4	N,A	4
3.	Operatsion tizimlar	Operatsion tizim. Operatsion tizim (OS) - atamalar va ta’riflar. Fayl tizimi. Fayl formatlari. Operasion tizimning tarkibiy qismlarini yuklab olish va sozlash. Operatsion tizimda ishlash. Turli fayl formatlarida, fayl-larni boshqarish dasturlari bilan fayl tizimlarida ishlash	6	N	2
4.	Raqamli axborot va matnni qayta ishlash texnologiyasi	Dastur interfeysi. Raqamli axborot va matnni qayta ishlashning asosiy tamoyillari. Microsoft Office paketi xususiyatlari. Word matn protses-sori. Excel jadval protsessori. POWER POINT dasturi va inter-fey si.	10	N,A	2
5.	Kompyuter tarmoqlari	Kompyuter tarmoqlari haqida umu-miy ma’lumot. Ma’lumotlarni uza-tish protokollari. Ethernet. TCP/IP va IEEE. Kompyuterning standart-lari tarmoqlari. Tarmoq topologiya-lari. Tarmoq qurilmalari, tarmoqda ishlash. Autentifikatsiya, avtorizatsi-ya, foydalanuvchi identifikatsiyasi va tarmoq resurslari. Internet, Elektron pochta, mijoz dasturiy ta’minoti. Turli platfor-malarda mashhur elektron pochta mijozlari haqida qiyosiy ma’lumotlar umumiy ma’lumot. Yangi elektron pochta yaratish yo‘llari, pochta ro‘yxatlarini boshqarish, fayllarni biriktirish va ularni formatlash. Elektron pochta xabar-larini o‘qish, kiruvchi xabarlar va papkalarni boshqarish pochta xabar- larining vazifalari uchun javob yaratish.	10	N,A	2
	Axborot xavfsizligi	Tahdidlarning turlari, tahdidlar-ga qarshi turish yo‘llari. Komp-yuter viruslari. Virusga qarshi himoya texnologiyalari. Elektron pochta va Internet xavfsizligi. Tarmoqlararo himoya ekrani (firewalls). Kripto-grafik xavfsizlik vositalari. Raqamli imzo. Elektron raqamli imzo tushun-chasi (ERI). ERIni texnik, tashkiliy va huquqiy qo‘llab-quvvatlash	6	N,A	4
Jami			40	A N,A	14

3. O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash
O‘quv dasturi davomida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilgan bilim va ko‘nikmalar ichki nazorat bo‘yicha amaldagi tartib asosida baholanadi.
Baholash usullari yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriqlardan iborat bo‘lib, ular o‘quv elementini o‘zlashtirish natijalarini aniqlashga imkon beradi. Nazorat savollari va topshiriqlar qo‘yilgan maqsadga hamohang bo‘lishi lozim.

4. 
   Tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:
   

1. 
   Shavkat Mirziyoyev “Milliy taraqqiyot yo‘limizni qat’iyat bilan davom ettirib,yangi bosqichga ko‘taramiz” Toshkent - “0‘zbekiston”-2018.
   
2. 
   Shavkat Mirziyoyev “Xalqimizning roziligi bizning faoliyatimizga berilgan eng oliy baxodir” Toshkent - “0‘zbekiston”-2018.
   
3. 
   Shavkat Mirziyoyev “Erkin va farovon, demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz” Toshkent - “0‘zbekiston”-2016.
   
4. 
   Shavkat Mirziyoyev “Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik -har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak” Toshkent - “0‘zbekiston”-2017.
   
5. 
   Shavkat Mirziyoyev “Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash - yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi” Toshkent - “0‘zbekiston”-2017.
   
6. 
   Shavkat Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob halqimiz bilan birga quramiz” Toshkent - “0‘zbekiston”-2018.
   
7. 
   Shavkat Mirziyoyev “Niyati ulug‘ xalqning ishi ham ulug‘, hayoti yorug‘ va kelajagi farovon bo‘ladi” Toshkent - “0‘zbekiston”-2019.
   
8. 
   Aripov M., Begalov B., Begimqulov U., Mamarajabov M., Axborot texnologiyalari. O‘quv qo‘llanma - T.: “Noshir”, 2009y.
   
9. 
   Aripov M.M., Muhammadiev J.O‘. Informatika, informastion texnologiyalar: OO‘Yu talabalari uchun darslik.- T.: Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasining bosmaxonasi, 2010y.
   
10. 
    Громов Ю.Ю. Информатсионные технологии. Тамбов 2015г.
    
11. 
    T.S.Safarov. Informatika va axborot texnologiyalari Toshkent 2006y.
    
12. 
    S.Ganiyev, M.Karimov Axborot xavfsizligi Aloqachi-2008y.
    
13. 
    O.O.Hoshimov, M.M.Tulyaganov Kompyuterli va raqamli texnologiyalar
    
14. 
    M.M.Aripov, M.V.Sagatov Informatika va axborot texnologiyalari o‘quv qo‘llanma 1- qism Toshkent-2007y.
    
15. 
    Matnli axborotni qayta ishlash texnologiyasi Tafakkur bo‘stoni - Toshkent -2013y.
    

Internet manbalari:

1. 
   Ziyonet.uz ta’lim portali. (https://n.ziyouz.com/books/kollej va otm darsliklari / axborot texnologiyalari/Axborot%20texnologiyalari%20 (M.Aripov, %20B. Begalov % 20va%20b.).pdf
   
2. 
   O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi: www.edu.uz.
   
3. 
   Toshkent axborot texnologiyalari universiteti: www.tuit.uz,www.etuit.uz
   
4. 
   https://hozir.org/axborot-texnologiyasi-tushunchasi.html
   
5. 
   https://uz.denemetr.com/docs/810/index- 131066.html
   
6. 
   https://fayllar.org/1-maruza-talimda-axborot-texnologiyalari-fanining-
   

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

BOSHLANGICH PROFESSIONAL TA’LIMNING

2. 
   - Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisikasbi bo‘yicha “Mutahassislikka kirish” fanidan
   

O‘QUV DASTURI


Kvalifikatsiya(lar)nomi: Apparat va dasturiy ta’minot sozlovchisi
O‘quv rejadagi tartib raqami: 2.07
Ajratilgan soat: 40