O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

to ‘liq bog‘lanishi asosida kechadi. Bunda katta bo‘laldar hamda boshqa
salbiy holatlar k o ‘zatilm aydi. Chala pishgan klinker sarg‘imtir
oqish rangda, donalari silliqlanm agan turli shaklda edi. K linker
suvda sovitilgach, sochilm aydi. U n in g og'irligi 1,2 kg/1. O lingan
klinkerning m aydalanish xususiyati o q p o rtlan d sem en tn ik iga
nnsbatan ikki marta yuqori.
Shunday qilib, sinash natijasida pechning unum dorligini 55%
oshirishga va m azutning solishtirm a sarfini 30% kamaytirishga
erish ild i. Past haroratda kuydirilganda p e c h q op lam asin in g
m ustahkam ligi oq portlandsem ent ishlab chiqarishdagidan ancha
u zoq saqlanadi.
Flosil bo'lgan sem entning fizik-m exanik sinovlardan keyin
quyidagi xossalari m a’lum bo'ldi: u 310-85-sonli Davlat standartiga
1, 3, 7 , 2 8 , 180 va 360 k u n d an k ey in g i eg ilish g a b o 'lg a n
m ustahkam ligi tegishlicha 2, 4 , 6, 7 M P a, siqilishga b o ‘lgan
m ustahkam ligi esa 17, 31, 39, 43, 40 va 55 M Pa ga teng. Sem ent
qorishm asining norm al quyuqligi 23,5. U n in g oqlik darajasi 76—
81%. Sem ent qotganda rangi o ‘zgarmaydi va qimmatbaho gidravlik
qo'shim chalar q o ‘shilm aydi.
243

---

D em ak , olib borilgan tajribalar past haroratda kuydiriladigan
manzarali sulfoalyum inatsilikat sem entining o q portlandsem entga
nisbatan bir qancha afzalliklarga ega ekanligini k o‘rsatdi.
T adqiqotlardan o lin g an ijobiy natijalar turlicha m iqdorda
3C aO • 3A120 3 • C a S 0 4 b o ‘lgan sulfoalyum inat silikat sem entni
qurilish materiallari sanoatida ishlab chiqarish uchun tavsiya etish
imkonini beradi. Bu maqsadda tarkibida qumi ko‘p bo'lgan kaolinitli