O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

ra v ish d a g ip s - s e m e n t - p u s s o la n b o g i o v c h i m a te r ia lla r d a n
tayyorlangan beton va mahsulotlar 20—50 sikl sovuqqa chidamliligi
248

---

bilan diqqatga sazovordir. Mazkur bog'lovchi materiallaming sulfat
kislota tuzlari ta ’siriga chidam liligi portlandsem entning sulfat
kislota tuzlariga chidam liligi bilan bir xil.
1956-yildan boshlab gips-sem ent-pussolan b og‘lovch i m ate-
riallari resp ublikam iz qurilishlarida m uvaffaqiyatli ish latilib
kelinm oqda.
G ips-sem ent-pussolan bog'lovchi materiallaridan tayyorlangan
m ahsulotlar ham k o ‘p qavatli turar jo y binolari va qishloq x o ‘jalik
aham iyatiga ega b o ‘lgan binolar qurilishida ham foydalaniladi.
G ips-sem ent-pu ssolan bog'lovchi m ateriallam ing polivinil atsetat
polim er yoki divinilstirol lateks suvli dispersiyasi bilan aralashmasi
b in o la rn in g tash q i va ich k i y u za la rin i p a rd o zlash d a , s o p o l
k oshinlam i m ustahkam yopishtirishda va pardozlash ishlarining
boshqa turlarida qo'llaniladi. Bu alohida tarkibiy qismlarda gips-
sem ent-p ussolan b o g io v c h i m oddalar o g ‘irligining 5—20 foizi
polim er moddalardjan iborat bu b o g io v c h ila r yaxshi xususiyatlari
va chidam liligi bilan ajralib turadi.
Kengayuvchi sem ent turlaridan bin giltuproqli sementlardir. Bu
sem ent-giltuprog‘i k o ‘p b o ‘lgan toshqol bilan ikki suvli gipsni
birgalikda maydalab aralashtirish y o ‘li bilan hosil qilinadi. M azkur
tarkibiy qismlaming og'irlik nisbatlari 0,7—0,3 bo'lishi kerak. Bunday
bog'lovchi material suv va havo muhitida tez qotadi. U n i tayyorlash
u ch u n bir kalsiyli, alyum inati k o ‘p b o ‘lgan yuqori darajadagi