O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

metiga yetadi. Quduqni o ‘rab oigan aylanasimon bo'shliq devorlarining
ba’zi qismi suv qatlami yoki b o ‘sh g ‘ovakli jinslar, hatto g ‘orlardan
iborat bo'ladi. Bu esa neft va gaz ishlab chiqarishni qiyinlashtiradi.
Chunki gaz va neft shu g'ovak, g ‘orlar orqali katta masofalatga yoyilib
ketishi mumkin. Shuning uchun bu bo'shliq, ya’ni quvur orqasi
bilan quvur ichki devorlari o ‘rtasi suv va gaz oftkazmaydigan massa
bilan to ‘ldiriladi, ya’ni tamponlanadi (gaz mustahkam berkitilgan
po‘lat quvurlar yoidamida osonlikcha chiqarib olinadi). Shuning uchun
liar bir gaz, neft quduqlarini qazib, ulardan foydalanish hamda
kapital ta’mirlashda portlandsement turlaridan bin bo‘lgan tamponaj
sementlari ishlatiladi.
Bu quduqlarni sem entlashd an m aqsad, suvli yoki boshqa
qatlamlardan neft va gaz mahsulotlarini ajratib olishdir. Murakkab
burg‘ulash jarayonida sem entlash ishlari juda m as’uliyatli vazifadir.
Sifatli o ‘tkazilgan sem en tlash ishlari k o ‘p in ch a quduqlardan
foydalanishni yaxshilaydi.
Hisoblangan chuqurlikka tushirilgan va tegishlicha osib q o ‘yilgan
p o ‘lat quvurlar kolonkasi orqali sem entlashdan oldin quduqlarni
y u v ish u c h u n su yu q lo y a ta la si y u b o r ila d i. Q u d u q yuvib
b o ‘lingandan so ‘ng quvurga usti shisha plastinka bilan qoplangan,
o ‘rtasida teshigi b o ‘lgan pastki tiqin tushiriladi. T iqin quvur
devorlariga zieh taqalgan holda joylashadi.
S o‘ngra quvurga tushirilgan tiqin ustiga tezlik bilan sementlovchi
agregatlar yordam ida o ld in d a n h isob lan gan hajm da sem en t
qorishm asi yuboriladi va u yerga yuqorigi berk (teshiksiz) tiqin
tushiriladi. Natijada pastki va yuqorigi tiqinlar orasida qolgan suyuq
sem ent qorishmasi pastga qarab harakat qila boshlaydi. Pastki tiqin