O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

klinkerni gips ishtirokida o ‘ta mayda tuyish (400—450 m 2/k g )
orqali o lin a d i. 0 ‘lcham lari 30 m km b o ig a n zarrachalarning
um um iy m iqdori kam ida 50—60 %, ba’zan 80 % gacha b o ‘lishi
kerak. S tandartga k o ‘ra bu sem en tg a m in eral q o 'sh ilm a la r
q o ‘shilm aydi.
M axsus tez qotuvchan sem entning tishlashish muddatlarini
yaxshilash uchun k o ‘p miqdorda gips q o ‘shiladi ( S 0 3 hisoblaganda
kam ida 4 % gacha ). Sem en t tez tishlashib qolm asligi uchun uni
tuyish paytida haroratning o ‘ta k o ‘tarilib ketishiga y o ‘l qo'ym aslik
kerak.
G O S T 310—85 ga ko'ra maxsus tez qotuvchan portlandse-
m entning mustahkamligi 1, 3, 28 sutkadan keyin 30, 40 va 50—60
M Pa ni tashkil qilishi kerak.
H ozirgi kunda oddiy portlandsem ent klinkerni sulfoalyum inat
klinkeri bilan birga tuyish orqali bundan ham tez qotuvchan va
yuqori mustahkamlikka ega bulgan sem entlar olinadi. 28 sutkadan
s o ‘ng bunday sem entlarning markasi 700—800 ni tashkil qiladi.
22. 
Plastifikatsiyalangan va gidrofob portlandsementlar
Klinkerni plastifikatsiyalaydigan yoki gidrofoblovchi q o ‘shilm a
b ila n birga m ayda qilib tuyishdan h o sil b o ‘ladigan gidravlik
b og‘lovchi m oddalar tegishlicha plastifikatsiyalangan yoki gidrofob
portlandsem ent deb ataladi.
Plastifikatsiyalaydigan va gidrofob qo'shilmalar sement og ‘irligi-
ning (qum q moddaga nisbatan hisoblaganda) 0,1—0,25 % miqdorida
qo'shiladi.
Plastifikatsiyalovchi sirt-faol qo'shilmalar sifatida standart talablariga
binoan sulfit spirt bardasi (SSB)ning kdnsentrati xizmat qiladi.
Sem en t zarrachalarining ustida gidrofil m oddalarning adsorb-
sion pardalari borligi beton qorishm asining bevaqt yopishib q oli-