O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

bun ing u ch u n juda takom illashgan konstruksiyali m uzlatgichlar
zarur. T ez kuydirish va tez sovitish faqat m ehnat unum dorligini
oshiribgina qolm ay, balki sem ent sifatini yaxshilashda ham hal
qiluvchi rol 
0
‘ynaydi.
Klinkerni yuqori haroratda tez Vaqt ichida kuydirish usulida
chiqayotgan issiqlikdan qayta foydalanish katta aham iyatga ega,
bu o ‘z navbatida, yoq ilg‘i sarfini kamaytirish, shuningdek, hosil
b o ‘ladigan m ahsulotning yuqori sifatli b o ‘lish shartlaridan biri
— x o m ash yo aralash m asin in g tark ibiy qism lari o ‘rtasidagi
reaksiyaning tugallanishini ta’m inlash im kon ini beradi.
160

---

Katta o ‘lcham li yuqori ish unum iga ega b o lg a n aylanuvchi
pechlardan foydalanish, shuningdek, yangi kuydiruvchi quril-
m alar ishlatish, sem ent sifatini oshirish, xilm a-xil ixtisoslash-
tirilgan sem ent turlari ishlab chiqarish uchun q o ila n ila yo tg an
o ‘tga chidam li materiallam ing xususiyatlarini yana ham yaxshilash
uzoq vaqt xizmat qiladigan va o'tga chidam li m ateriallam ing yangi
turlarini topishni talab etadi.
11. Klinkerni tuyish
Portlandsem ent ishlab chiqarish uchun xom ashyo aralash-
m asini kuydirishniig o ‘zi kifoya em as. Klinker yarim fabrikat
hisoblanadi. Muayyan texnik xossalarga ega b o lg a n portlandsement
olish uchun klinkerni tuyish, unga gips va faol mineral q o‘shilmalar
q o ‘shish kerak.
Gidravlik q o ‘shilm alarning k o ‘pi g ‘ovak, tabiiy sharoitlarda
juda nam b o la d i. N a m qo'shilm alarni ishlatish esa m um kin em as,
chunki sem ent maydalanayotgan jinslarga va tegirm on devorlariga
y o p ish ib q o lad i, y a ’ni yaxshi tu y ilm a y d i. B u n d an tash qari,