O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

tufayli organik t o ‘ldirgich (y o g 'o ch qipig'i, qirindi-tarashasi va
boshq a)larn ing birikishi — y opishishi u ch u n qulay sharoitlar
tu g‘ildi. U lar m agnezial bog'lovchilar m uhitida chirim aydi va
parchalanm aydi. M agnezial b og‘lovchilar bilan asbest va boshqa
tolasim on t o ‘ldirgichlar ishlatish ham ancha foydali.
K austik m agnezit tabiiy m agnezitni 7 5 0 —850°C haroratda
kuydirib, so'ngra pishgan m ahsulotni kukunsim on holga kelguncha
tuyish y o ‘li bilan olinadi.
M agnezit m agniy karbonat ( M g C 0 3) tuzidan iborat b o ‘lib,
tabiatda ikki xil, ya ’ni am orf va kristall k o ‘rinishda uchraydi.
Kristall m agnezit (tarkibidagi qo'shilm alarga qarab) kul rang,
oq, ba’zan sarig‘ va hatto jigar rang tusda aniq kristall tuzilishda va
shishadek shafFof b o ‘ladi. U nda C a C 0 3 va F e C 0 3 ko'rinishlardagi
q o ‘shilm alar bor. A m m o s o f holida ham uchraydi.
M agnezitning kim yoviy tarkibi quyidagicha: 47,82% M gO va
52,18% C 0 2.
Kaustik dolom it tabiiy dolom it ( M g C 0 3 • C a C 0 3) ni kuydirish
natijasida olinadi. U kalsiy va m agniyning q o ‘sh tuzidan iborat
b o'lib , quyidagi kim yoviy tarkibga ega: 54,2% C a C 0 3 va 45,8%
M g C 0 3.
K austik m agn ezit ishlab ch iq arish tayyorlash jarayonlari
(xom ashyoni qazib olish, saralash, m aydalash) va asosiy jara-
yonlar (kuydirish ham da tuyish)dan iborat.
64

---

X om ashyo ishlab chiqarish chizm asiga qarab maydalanadi.
M asalan, shaxta pechlar uchun yirik, aylanm a peclilar uchun
maydaroq material zarur.
M agnezitni kuydirish uchun pechlam ing ham m a tundan (xum -
dondan tortib maxsus konstruksiyadagi m exanik pechlargacha)