O'zbekiston respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirlig1 T. A. Otaqo‘ziyev, E. T. Otaqo‘ziyev bog‘lovchi

yashil-ko‘k kuchsiz pleoxroirlovchi donachalaridan iborat.
Tashqi k o‘rinishi jihatidan Voskresensk fosfogipsi oqish-kulrang
uvalanuvchi material. Zichlanm agan holatdagi uyum hajm massasi
52

---

- 0,45; zichlangani — 0,83 t /m 3. Suv o'tkazuvchanlik usuli bilan
aniqlangan solishtirma yuzasi (PSX asbobida) 3800 sm 2/ g ga teng.
Solishtirm a og'irligi 2 ,3 5 —2,40 g /sm 3.
Voskresensk zavodi fosfogipsining donadorlik tarkibi O lm aliq-
nikidan o ‘zining yuqori dispersligi bilan ajralib turadi. (50 mkdan
kam fraksiyasi — 42,80% , O lm aliqniki — 2 —3%). D onachalar
tarkibidagi eng k o‘p (80-85% ) fraksiyasi 100 mk dan kam. Erimay-
digan qoldiq tarkibida S i 0 2, bir yarim oksidlar va ishqorlar — oz
miqdorda CaO va S i 0 2 b o ‘lib, ular asosiy qism ini tashkil etadi va
ularning nisbati gipsnikiga yaqin — 9 7 —98%.
Shunday qilib, Voskresensk fosfogipsi O lm aliq fosfogipsiga
qaraganda nisbatan tozaroq ekan.
U R S — 5 0 IM qurilmasida o ‘tkazilgan rentgenostruktur tahlil
kim yoviy t a h l i l m a ’lum otlarini to 'liq tasdiqlaydi. R e n tg e n o -
grammalarda asosan ikki m olekulali suvli gipsning tekisliklararo
ehiziqlari bor, boshqa minerallarga tegishli chiziqlar esa y o ‘q.
V oskresensk fo sfo gip si term ogram m asi h am gips term o -
grammasidan farq qilm aydi; birinchi endoterm ik effekti 110°C
haroratda paydo b o ‘ladi, 130°C haroratda m aksim um darajaga
yctadi, bu gipsning tabiiy turlariga xosdir.
Ikkinchi endoterm ik effekt 155— 170°C harorat oralig‘ida paydo
bo'ladi va degidratatsiya natijasida yarim gidrat yarim m olekulali
suvini y o ‘qotishidan darak beradi. D astlabki xom ash yo kabi