O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy

Internet manbalari

1. 
   https://cryptomuseum.com/crypto/index.htm
   
2. 
   https://www.futurelearn.com/courses/cryptography
   
3. 
   https://www.edx.org/learn/cryptography
   
4. 
   https://www.classcentral.com/course/crypto-616
   

O‘ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKАSI
ОLIY VА O‘RTА MАХSUS TА’LIM VАZIRLIGI





O‘RTA MAXSUS PROFESSIONAL TA’LIM O‘QUV DАSTURI

Kаsb (mutахаssislik) kоdi vа nоmi:	5.52.01.03 – Axborot xavfsizligi
Mаlаkа dаrаjаsi:	5
Kvаlifikаtsiya nоmi:	Mutaxassis
O‘quv dаsturi nоmi:	Axborotni himoyalashning dasturiy - apparat vositalari
O‘quv rеjаdаgi tаrtib rаqаmi:	3.03
Аjrаtilgаn sоаt:	140

Toshkent – 2021

Tuzuvchilar:	A.Eliboev	Samarkand kompyuter texnologiyalari va gidromelioratsiya kolleji maxsus fan o‘qituvchisi
Taqrizchilar:	A.Karimov	Samarqand davlat arxitektura va qurilish instituti, axborot texnologiyalari kafedrasi mudiri, katta o‘qituvchi.

1. 
   O‘quv dasturiga qo‘yilgan umumiy talablari
   

   O‘quv dasturining nomi	Axborotni himoyalashning dasturiy - apparat vositalari
   Ajratilgan soat	140
   Мavzular soni	20
   Fanning maqsad va vazifalari	axborotni himoyalashning dasturiy - apparat himoya mexanizmlari bo'yicha bilimlarni o'zlashtirish; axborot himoyasini identifikatsiya va autentifikatsiya vositalari yordamida himoyalash bilimlarni o'zlashtirish.
   O‘zlashtirish natijalari	kasbiy faoliyatda avtomatlashtirilgan tizimlarni himoyalanganligini tahlillash to'g'risida bilimlarni shakllantirish; ijtimoiy injineriya usullariga qarshi turish sohasida xavfsizlikni tahlillash to'g'risida bilimlarni shakllantirish; tarmoq xavfsizligini ta'minlash to'g'risida bilimlarni shakllantirish.
   Bilim	axborot xavfsizligi bo‘yicha milliy va xorijiy standartlarni; kompyuter tizimlarida ma’lumotlar bazasi autenti-fikatsiyasini; tarmoqda ma’lumotlarni uzatish xavfsizligini tahlillashni; dasturiy va apparat himoya mexanizmlarini; axborot-kommunikatsiya tizimlariga bo‘ladigan tahdidlarni tahlillashni bilish.
   Ko'nikmalar	dasturiy ta’minotni himoya qilish usullari qo‘llash; avtomatlashtirilgan tizimlarni himoyalanganligini tahlillash; ruxsatsiz kirishdan himoyalashning dasturiy-apparat vositalarini o‘rnatish va sozlash; ijtimoiy injineriya usullariga qarshi turish sohasida xavfsizlikni tahlillash; dasturiy-apparat vositalari va tarmoq xavfsizligini tahlillash.
   O‘quv rejasiga mos bo‘lgan o‘zaro bog‘liq fan nomi	"Raqamli texnika". "Signallarni uzatish nazariyasi". "Elektroradioo'lchashlar".
   Tashkil qilingan o‘qitish uslubi	N – nazariy mashg‘ulot; A – amaliy mashg‘ulot;
   Dastur talabi	Majburiy
   O'qitish tili	Guruhga tayinlangan o'qitish tiliga asoslanib.
   Baholash tartibi	Amaldagi baholash tartibiga asoslanib.
   Bilim va ko'nikmalarni baholash	Ozma, og'zaki, savol-javob, munozara, test, amaliy topshiriq

2. 
   O'quv rejaning mazmuni
   

№	Mavzular nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘qitish uslubi	Mustaqil ish
1.	Axborotni dasturiy- apparat himoya qilish vazifalari	Axborotni dasturiy-apparat himoya qilish predmeti va vazifalari. Axborotni dasturiy- apparat himoya qilishning asosiy tushunchalari.	4	N	2
2.	Dasturiy va apparat himoya mexanizmlari	Himoya mexanizmlari. Kirish nazorati. Jurnalga qayd etib borish. Identifikatsiya va autentifikatsiya tushunchasi.	6	NA	3
3.	Dasturiy ta'minotni himoya qilish tizimini tahlil qilish vositalari	Dasturiy ta'minotni himoya qilish uchun hujum vositalarining tasnifi. Dasturiy ta'minotni zararli ta'sirlardan himoya qilish.	6	N	3
4.	Komp`yuter tizimlarida ma'lumotlar bazasini autentifikatsiya himoyasi.	Identifikatsiya va autentifikatsiya texno- logiyalari. Ma'lumotlar bazasini himo- yalashda parollardan foydalanish. Kompyuter tizimlarida ma'lumotlar bazasini autentifikatsiya himoyasi.	8	N	4
5.	Foydalanuvchilarni masofadan autentifikatsiya qilish bilan himoyasini ta'minlash.	Kompyuter tizimi resurslaridan lokal` foydalanish. Sertifikatlar asosida auten- tifikatsiyalash. Qat'iy autentifikatsiya-lash. Foydalanuvchilarni masofadan autentifikatsiya qilish bilan himoyasini ta'minlash.	6	NA	3
6.	Identifikatsiya va autentifikatsiya texnik qurilmalari.	Bir tomonlama va ikki tomonlama auten- tifikatsiyalash. Ma'lumotlarga texnik cheklovlar o'rnatish. Kerberos auten- tifikatsiya serveri.	6	NA	3
7.	Dasturiy ta'minotni ruxsatsiz foydalanishdan himoya qilish	Dasturlarning ruxsatsiz ishlatilishidan himoya qilish. Nusxalashdan himo-yalash. Tashkiliy, huquqiy, dasturiy-apparat himoyalash.	8	NA	4
8.	Elektron kalitlar yordamida dasturiy ta'minotni himoya qilish usullari.	Elektron kalitlar ularning ishlash print-sipi. Elektron kalit yordamida himoya qilish texnologiyalari. Elektron kalit yordamida raqamli imzolarni yaratish.	8	NA	4
9.	Dasturiy ta'minotni tadqiqotlar orqali o'zlashtirishdan himoya qilish.	Dasturiy ta'minotni tadqiqotlar orqali o'rganish. Statik va dinamik o'rganishlar. Tadqiqotlar orqali o'rganish masalalarini o'rganish va bartaraf etish.	6	N	3

10.	Zararli dasturiy ta'minotlar.	Zararli dasturiy ta'minotning tasnifi. Zararli dasturlar taxdidi. Signatur va evristik tahlillar. Antivirus vositalari tasnifi.	6	NA	3
11.	Tizimga bo'ladigan hujumlarni aniqlash va uni oldini olish.	Tizimga bo'ladigan hujumlar. Tizimga ruxsatsiz suqilib kirishlar aniqlash va bartaraf etish tizimlari. IDS va IPS komponentlari.	8	NA	4
12.	Tarmoqlararo ekran	Tarmoqlararo ekran vazifasi. Tarmoqlararo ekran tasnifi. Fil`trlash.	8	NA	4
13.	Operatsion tizim xavfsizligi	Operatsion tizim xavfsizligiga tahdidlarni tasniflash. Operatsion tizimni himoya qilish bo'yicha asosiy choralar.	6	NA	3
14.	Virtual xususiy tarmoqlar xavfsizligi.	Virtual xususiy tarmoq funktsiyasi. Xususiy tarmoq qurilishi tamoyillari. VPN xavfsizligi qurilmalari. Kripto-marshrutizator va kriptofil`trlar.	8	N	4
15.	Ma'lumotlar bazasi xavfsizligi	Ma'lumotlar bazasiga bo'ladigan tahdid-lar. Ma'lumotlar bazasi identifikatsiya va autentifikatsiyasi. Ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari himoyalash.	8	NA	4
16.	Elektron raqamli imzo	Elektron raqamli imzo tushunchasi. Xujjatlarni auentifikatsiyalash. Elektron raqamli imzo tizimining asosiy muola-jalari. Elektron raqamli imzoni shakl-lantirish sxemasi. Elektron raqamli imzoni tekshirish sxemasi.	8	NA	4
17.	Texnik kanallar orqali axborotni sirqib chiqishida himoya usullari.	Optik kanallarda axborotni sirqib chiqishini himoyalash. Akustik kanal-larda axborotni sirqib chiqishini himo-yalash. Elektromagnit kanallarda axborotni sirqib chiqishini himoyalash. Moddiy materialli (narsalar) kanallarda axborotni sirqib chiqishini himoyalash.	8	N	4
18.	Aloqa kanallari orqali axborotni ushlab qolinishini himoyalash.	Telefon so'zlashuvlari orqali axborotni ushlab qolinishi. Telefon radiotutgich-lari. Soxta elektromagnit signallarni tutish. Ko'pkanalli aloqa liniyalarida axborotlarni ushlab qolinishini oldini olish.	8	NA	4
19.	Mobil` aloqa kanallari orqali axborotni ushlab qolinishidan himoyalash.	GSM tarmoqlari va ularning ishlash printsiplari. GSM tarmoqlar arxitektu-rasi. GSM tarmoqlarda autentifikatsiya jarayoni. Abonentning maxfiyligini ta'-minlash. Aloqa trafigi himoyasi.	8	NA	4
20.	Axborotni texnik muhofaza qilish tadbirlari.	Monitoring vositalaridan foydalangan holda axborotni muhofaza qilish samara-dorligini nazorat qilish.	6	NA	3
	JAMI		140		70

3.