O’zbekiston respublikasi oliy

Musiqa mashg’ulot (dars)larida ko’rgazmalilik printsipi.

Musiqa ta’limida ko’rgazmali idrok etish katta imkoniyatlarga egadir. Eslab qolishda ko’rgazmalilikning o’zi emas, balki uning nutq va amaliy faoliyat bilan biriktirilishi muhimdir. Shuning uchun ham boshlang’ich sinf bolalari shaxsini shakllantirishda qo’llaniladigan musiqiy bilimlar ko’lami, mazmunini tanlashda mazkur printsipga mosligiga alohida e’tibor qaratiladi.

Ko’pincha ko’rgazmalilik printsipini o’quv-bilish faoliyatidagi jonli mushohada va mavhum tafakkurning uzviy bog’liqligini ta’kidlab, aniq va mavhumning birligi sifatida, ya’ni xususiydan-umumiyga, aniqdan mavhumga o’tish; boshqa hollarda esa mavhumdan muayyan tushuncha va faktlarga o’tish tarzida talqin qilinadi.

K.D.Ushinskiy ko’rgazmalilik printsipining pedagogik samarasi haqida shunday degan: «...bu shunday ta’limki, u mavhum tasavvur va so’zlarga emas, balki bolalar bevosita idrok qiladigan ma’lum obrazlarga asoslanadi...».

Mazkur printsip ko’rgazmali metodni tanlashda uning ilmiy-didaktik vazifalarini nazarda tutib, e’tiborni maqsadga muvofiqligiga qaratadi.

Musiqa tarbiyasida musiqaning o’zi ko’rgazmali vositadir. Chunki, u ko’z bilan emas, balki quloq bilan idrok etiladi. Musiqa tinglashda ham, asar tahlilida ham, ohang ko’rgazma sifatida chalib ko’rsatiladi. Musiqa rahbarining o’zi, nutqi, ijrosi ham asosiy ko’rgazma bo’lib xizmat qiladi.

Bundan tashqari, turli tajriba-sinov materiallarini: metodik tavsiyalar, mashg’ulotlar ishlanmalari, sxema, jadvallar, boshqotirmalar, texnik vositalar, ko’rgazmali kartochkalar, grafik yozuvlar, rasmlar, nota yozuvlari, nazorat va boshqa didaktik materiallar va qo’llanmalarni tayyorlashda ham ushbu printsipga suyaniladi.

4.