O’zbekiston respublikasi oliy talim vazirligi samarqand veterinariya medisinasi instituti

REOBAZA
  deb  yuritiladi.  Ikki  reobazaga  (2B)  teng  tok 
kuchida organizmni ta’sirlashtirishga ketadigan vaqtga  
XRONAKSIYA
 deyiladi. 
Ya 
M 
E 

---

37 
 
 
Xronaksiya  kattaligi  to’qimaning  qo’zg’aluvchanligini  ko’rsatadi  va 
hayvonlar  patalogik  holatini  aniqlashga  imkon  beradi.  M:  qishloq  xo’jaligida 
parrandalarga  60  dB  dan  yuqori  shovqin  bilan  ta’sir  etilsa  qushlarning 
xronaksiyasida  o’zgarish  ro’y  beradi,  shu  bilan  birga  ularning  fiziologik  holati 
yomonlashadi  va  tuxum  tug’uvchanligi  pasayadi.    Shu  sababli  xronaksiyani 
o’lchash  orqali  ayrim  kasalliklarni  aniqlash  mumkin.  Kuchsiz  toklar  terapivtik 
ta’sirga  ega,  kuchsiz  o’zgarmas  toklar  bilan  davollash  usuliga  galyanizasiya 
deyiladi.  Bu  usuldan  XIX  asr  boshlarida  foydalanila  boshlaganlar.  Elektrodlar 
joylashishi  o’rniga  qarab  ta’sir  teridan  nerv  hujayralari  orqali  u  yoki  bu  ichki 
organga  uzatiladi.  Natijada  tok  ta’sirida  almashish  va  funksional  xossalarda 
o’zgarishlar  ro’y  beradi.  Teri va  ichki  organlarning  tok ta’siriga  javob  reaksiyasi 
tufayli  kopelyarlar  reflektor  tarzda  kengayadi,  hujayra  menbranalarning 
o’tkazuvchanligi o’zgaradi va hokazolar… 
 
Veterinariya  klinikasida  elektr  toki  yordamida  tirik  organizmga  dori 
moddalarni kiritish usuli
 ELEKTROFARREZ
 keng qo’llanilmoqda. Bunda hayvonga 
kiritilayotgan  dorilar  ta’siri  o’zgarmas  tok  ta’siri  bilan  birga  bo’ladi.  Bunda 
elektrod  bilan  teri  orasiga  dori  eritmasida  ho’llangan  mato  qo’yiladi.  Tok  o’tishi 
paytida  matodagi  dori  ionlari  teri  orqali  organizmga  o’tadi.  Shu  vaqtning  o’zida 
teridan matoga hujayralardan K
+
, Na
+
,Cl
-
 va boshqa ionlar o’tadi.  
Tirik  organizm  turli  qismlari  orasida  mavjud  bo’lgan  potensialar  farqi