O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi farg‘ona politexnika instituti «Menejment»

2. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sube’ktlariga xizmat ko‘rsatuvchi bozor infratuzilmasi turlari
Bozor infratuzilmasi deganda, bozor iqtisodiyoti uchun xizmat ko‘rsatuvchi har xil sohalar tushuniladi va ular jumlasiga tijorat banklari, birjalar, auksionlar, savdo uylari, tashqi savdo firmalari, davlatning tashqi savdo maxkamalari, bojxonalar, soliq, idoralari, tijorat va soxibkorlik idoralari, savdo-sotiq, uyushmalari, vositachi firmalar, konsernlar, konsorsiumlar va boshqalar kiradi. Bundan ko‘rinib turibdiki, bozor infratuzilmasi umumiy iqtisodiy faoliyat bilan boьliq, barcha jabhalarni qamrab oladi. Fikrimizcha, kichik biznes faoliyati bozor iqtisodiyotining tarkibiy qismlaridan biri sifatida ushbu infratuzilma obektlarining umumiy foydalanuvchisi hisoblansada, shu bilan bir qatorda o‘zining tashkil topish, amal qilish va rivojlanish xususiyatlaridan kelib chiquvchi maxsus infratuzilma obektlariga ham boьliqligini alohida taokidlash zarur. CHunki bozor infratuzilmasining yuqorida sanab o‘tilgan unsurlari bilan biznes maktab, biznes inkubator, suьurtalash va moliyalash muassasalarining mazkur sohaga taosiri bir xil darajada bo‘lmaydi.
Bugungi kunda kichik biznes korxonalarining rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratib beruvchi, turli xizmatlar ko‘rsatuvchi infratuzilma obektlarining zarurligi obektiv hol bo‘lib, u asosan, quyidagilar orqali izohlanadi: kichik biznes moliyaviy imkoniyatlarining nisbatan cheklanganligi; undagi xodimlar ham, odatda, bir necha vazifalarni uyьunlashtirgan holda bajarishga majburligi; xavf-xatar, taxlikaga asoslanadi va bu borada suьurta kompaniyalari, biznes inkubatorlar, biznes maktablar yordamiga tayaniladi. Demak, kichik biznes infratuzilmasini yetarli darajada rivojlantirmay turib, kichik biznes faoliyatini yuksaltirish borasida sezilarli o‘zgarishlarga erishib bulmaydi.
Infratuzilma tarkibi
Infratuzilma shartli ravio‘da kuyidagi vazifalarni bajaruvchi quyidagi sohalarda faoliyat olib borishi mumkin:

• 
  Tadbirkorlarni tayyorlash va o‘qitish.
  
• 
  Biznes-inkubatorlar
  
• 
  Xususiy biznesni ro‘yxatdan o‘tkazish va hisobgaolish.
  
• 
  Moliya-kredit tizimi.
  
• 
  Ulgurji-vositachi tuzilmalar
  
• 
  Birja bozorlari
  
• 
  Xizmatlar bozori
  
• 
  Transport tahminoti
  
• 
  Tashki iqtisodiy aloqalarning tahminlanishi.
  

Tadbirkorlikpi rag‘batlantirish, uning jadal o‘sishi uchun kadrlarning kudratli asosi kerak. Respublikaning mexdatta yaroqli jamiki aholisi shunday asos xisoblanadi. SHu maqsadlarda tadbirkorlik soxasida ishlovchi kadrlarni tayyorlash, malakasini oshirish va qayta tayyorlash tizimi tashkil etiladi.