O‘zbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti jismoniy tarbiya nazariyasi va uslubiyati fanidan

Qobiliyatlarni rivojlantirishda mutanosiblik tamoyili.

Inson hayotining har bir yoshiga xos rivojlanish bosqichida qobiliyatlar darajasidagi eng maqbul nisbatga rioya qilinishini ko‘zda tutadi. U yoki bu qobiliyatlarning eng muvaffaqiyatli mutanosibligi alohida mashqlarda natijalarning yanada yuqori dara-jasini ta’minlaydi.

Mashg‘ulotlar jarayonida tayyorgarlikning turli vositalarini to‘g‘ri taqsimlash hisobiga alohida qobiliyatlar rivojida zarur mutanosiblikka erishish mumkin.

O‘zaro bog‘liq holda ta’sir ko‘rsatish tamoyili.

Bu tamoyil jismoniy qobiliyatlarni rivojlantirish va harakat ko‘nikmalarini shakllantirish jarayonlarining o‘zaro uzviy aloqasi hamda uni boshqarish imkoniyatiga asoslanadi. Bu tamoyilga ko‘ra, mashg‘ulotlar ta’siri zarur qobiliyatlarni rivoj-lantirishgina emas, ularni muayyan mashqning harakat tuzilmasida qo‘llash malakasiga ham mos bo‘lishi zarur. Bunga bir vaqtning o‘zida kuch, chidamlilik va boshqa qobiliyatlarni, harakat ko‘nikmasining alohida elementlarini yoki butun bir ko‘nikmani shakllantirishga yo‘naltirilgan maxsus mashqlarni tanlab olish yo‘li bilan erishish mumkin. Suzishda qo‘llar harakati tuzilmasida ulardagi mushak kuchini rivojlantirish uchun sherikni shatakka olib yoki rezina tasma bilan uning qarshiligini engib qo‘l bilan suzish tavsiya etiladi; engil atletikada og‘irlashtirilgan belbog‘ taqqan holda sakrash mashqlari, balandlikka va uzunlikka sakrash-lar bajariladi.