O’zbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o’zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti eshkak eshish nazariyasi va uslubiyati chirchiq-2020 yil

Eshkak eshish turlarining sport turi sifatida shakllanishi. Havaskor eshkak eshish sportining rivojlanishida Oksford universiteti talabalari o’rtasida o’tkazilgan musobaqa ilk qadam bo’ldi. Bu musobaqa birinchi marta 1822 yilda o’tkazilgan.
1829 yili Xenli shahrida Oksford va Kembridj universiteti talabalari o’rtasida sakkiz kishilik qayiqlarda poyga o’tkazildi. Ikkala universitet ham ayrim koloniyalarni boshqarish uchun sanoatda va flotda xizmat qiluvchi mutaxassislarni tayyorlagan. Keyinchalik bu poyga an`ana tusiga kirdi va har yili aprel oyining oxirida o’tkaziladigan bo’ldi. Masofa London shahriga, Temza daryosiga “Putney” va “Chezvik” ko’priklari orasiga ko’chirildi. Bu masofa 4 mill 180 yard (7 km atrofida) ni tashkil qiladi (3-rasm).

3-rasm. Oksford va Kembridj universiteti talabalari o’rtasida o’tkazilgan regata
Angliyada yana bitta an`anaviy musobaqa – Xenli regatasi vujudga keldi. 1839 yildan Xenli shahrida Temza daryosida yer yuzidagi Jahon va Yevropa chempionatlari natijalariga ko’ra aniqlangan kuchli eshkak eshuvchilar uchun sovrinlar o’ynalgan. Musobaqalar bir kishilik, ikki kishilik juft eshkakli qayiqlarda, boshqaruvchisiz ikki kishilik va sakkiz kishilik qayiqlarda o’tkazilgan.
Eshkak eshish sportining O’zbekistonga kirib kelishi va rivojlanish bosqichlari. O’zbekistonda baydarka va kanoeda eshkak eshish bo’yicha dastlabki rasmiy trenirovka mashg’ulotlari 1958 yilda o’tkazila boshladi. O’zbekistonlik baydarka va kanoeda eshkak eshish ustalari Sobiq Ittifoq spartakiadalarida har doim etakchi o’rinlarni egallab kelishgan.
1976 yilda O’zbekiston jismoniy tarbiya va sport qo’mitasi qaroriga binoan O’zbekiston Davlat jismoniy tarbiya institutida eshkak eshish ixtisosligi tashkil qilingan. Ixtisoslik kafedrasi har xil yillarda “Dengiz ko’pkurashi kafedrasi”, “Suv sporti turlari kafedrasi”, “Suzish va eshkak eshish kafedrasi”, “Suzish, eshkak eshish va sinxron suzish nazariyasi va uslubiyati kafedrasi” nomlari bilan yuritilib keldi. Hozirgi kunda eshkak eshish ixtisosligi “Suv sporti va eshkak eshish turlari nazariyasi va uslubiyati” kafedrasining ajralmas qismidir.