O‘zbеkiston rеspublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o’zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti nukus filiali

Muammo tyexnologiyasi 1.

Muammoning turi	Muammoning kelib chiqish sabablari	Muammoni yechishda Sizning harakatlaringiz	Muammoni yechishda uchraydigan to‘siqlar
Nutq uslubiyatiga to‘liq amalqilmaslik	Nutq jarayonida uslubiyatga e’tiborkamligi	Nutq uslubiyatiga putur yetkazadigan holatlarni tushuntirish, o‘rgatish	O‘z nutqini nazorat qilmaslik.

Muammo tyexnologiyasi 2.

Muammoningturi	Muammoning kelib chiqish sabablari	Muammoni yechishda Sizningharakatlaringiz	Muammoni yechishda uchraydiganto‘siqlar
Hujjatturlarini yozishda rasmiy ish – qog‘ozlar uslubining o‘ziga xosligigarioya etmaslik	Rasmiy ish –qog‘ozlar uslubining grammatik, leksik tomonlarini hisobga olmaslik, so‘zlashuv uslubining faolligi	Hujjatturlarinito‘g‘ri, aniq,qisqayozishni tushuntirish, o‘rgatish, ko‘nikmahosilqildirish	O‘z ustida ishlamaslik,e’tiborsizlik bilan munosabatda bo‘lish

Nazorat savollari:

1. 
   Tilning og‘zaki va yozma shaklining farqi nimalarda ko‘rinadi?
   
2. 
   Vazifaviy uslublar qanday turlargabo‘linadi?
   
3. 
   Uslublar qaysi jihatlarga qarab bo‘lingan?
   
4. 
   Rasmiy ish uslubining o‘ziga xosligi nimalarda ko‘rinadi?
   
5. 
   Rasmiy – idoraviy hujjatlarning til xususiyatlarini farqlab bering?
   
6. 
   Tashkiliy hujjatlar, ularning zaruriy qisimlari nimalardan iborat?
   

Savol va topshiriqlar

7. 
   Nutq haqida umumiy tushuncha bering?
   
8. 
   Nutq uslublari deb nimaga aytiladi?
   
9. 
   Оg‘zaki nutqning ikki turi mavjud?
   

4. Nutq vaziyati deganda nimani tushunasiz?

5. Qanday nutq uslublari mavjud?

6. Qaysi nutq uslubi o`gzaki, qaysilari yozma nutqqa xos?

Tashkiliy hujjatlar, ularning zaruriy qisimlariga: korxona, bo‘lim, hujjat, guvohnoma, qonun, rasmiylashtirish, ariza, axboratnoma, so‘ravnoma, ro‘yxat kiradi.
Ish yuritishning tarixi uzoq. Ish yuritishning paydo bo‘lishi ilk Bobilning miloddan avvalgi 1792-1850 yillardagi shohi Xammurapining adolatpesha qonunlar majmui, undan ham qadimroq shoh Ur-Nammu (miloddan avvalgi 2112-2094 yillar)ning qonunlari va boshqa manbalarining mavjudligi―hujjatlar dyeb ataladigan tartibot vositalarining nyechog‘li olis va murakkab tarixga ega ekanligini ko‘rsatadi. Kishilik jamiyatining taraqqiyoti, ijtimoiy–iqtisodiy tuzumlarning almashina borishi, aniqrog‘i kishilar o‘rtasidagi ijtimoiy–iqtisodiy va siyosiy munosabatlarning takomillasha borishi barobarida hujjatlar ham takomil topibborgan.

Sharqda X-XIX asrlarda yorliq, farmon, noma, bitimlar, arznoma, qarznomalar, vasiqa, tilxat yoki mazmunan shunga yaqin hujjatlar nisbatan keng tarqalgan. XIX asrda Qo‘qon xonligida keng tarqalgan hujjatlardan biri pattalardir. Pattada ma’lum kishiga muayyan miqdordagi pul, mahsulot, urug‘(don) yoki boshqa narsalarni berish lozimligi haqida ma’lumot aks etirilgan. Oktyabr to‘ntarishidan keyin Turkiston o‘lkasining 1918 yildagi Asosiy qonunida o‘zbek va rus tillari davlat tili deb e’lon qilingan.

Holbuki, o‘sha davrdagi o‘lka nufuzining 37% o‘zbeklar 35% qirg‘izlar (qozoqlar bilan) 17% tojiklar va atigi 7% ruslar tashkil qilgan. Bu hol hisobga olinsa, davlat tilini belgilashdagi mashqning asossizligini aniq ko‘rishmumkin.

O‘zbek hujjatchiligini bugungi kun talablari asosida shakllantirish va rivojlantirish uchun ham markazlashtirilgan holda tashkiliy tadbirlar belgilash yo‘lidan borish maqsadga muvofiq. Bu borada O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1994 yil 18 avgustdagi 424-son qarori bilan tasdiqlangan―O‘zbekiston Ryespublikasi viloyat, shahar va tumanlar hokimlari apparatlarida ish yuritish bo‘yicha yo‘riqnoma, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 29 martdagi 140-son qaroriga ilova etilgan―O‘zbekiston Ryespublikasi vazirliklari, davlat qo‘mitalari, idoralari, korporasiyalari, konsernlari, uyushmalari, kompaniyalarida va boshqa markaziy muassasalarda, apparatlarda ish yuritish va ijro nazoratini tashkil etish bo‘yicha namunaviy yo‘riqnomani alohida qayd etish kerak. I. Karimovning quyidagi gaplarini yodga olish o‘rinlidir: