O‘zbеkiston rеspublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi o’zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universiteti nukus filiali

Grammatik me'yor - O'zbek adabiy tilining grammatik me'yor birmuncha shakllangan bo'liи, so'z yasalishi, morfemalar, so'z shakllari, qo'shimchalar, so'z birikmalari va gap qurilishi me'yorlari aniqlangan.

Morfologik me'yor - O'zbek adabiy tilida turlovchi, tuslovchi qo'shimchalarning va so'z yasovchi affikslaming eng ma'qul shakllari morfologik me'yor sifatida belgilangan.

Leksik me'yor - Ijtimoiy hayotda yuz berayotgan o'zgarishlar, yangiliklar eng avvalo leksikada o'z aksini topadi. Shuning uchun ham leksikaning boyib borishi tildagi boshqa birliklarga qaraganda bir muncha faoldir. Bu narsa leksik me'yor bilan muntazam shug'ullanishni taqozo etadi. Shu munosabatdan bilan adabiy tilning leksik jihatdan boyishi va uning leksik me'yorlarini belgilashda o'zbek adabiy tilining ichki va tashqi omillari muhim rol o'ynaydi.

Dialektlar - O'zbek tilining leksik me'yorlarini belgilashda o'zbek tilini tashkil etgan dialektlarning ma'lum roli bordir. Dialektlarda biror tushuncha faqat birgina so'z bilan ifodalana bormaydi. Ba'zi shevalarda biror tushunchani ifoda qiluvchi so'z boshqa shevada boshqa tushunchani ifodalaydi. Shu sababli adabiy til bir qator shevalarda uchrovchi so'zlaming hammasi ham' o'z leksik me'yori qilib ololmaydi.